آسیب‌شناسی خانواده؛ مجموعه مقالات و گفت‌وگوها

در این اثر که به سفارش مرکز امور زنان و خانواده تدوین شده، 8 مقاله و دو گفت‌وگو درج شده است.

جهت خرید این کتاب اینجا کلیک نمایید

فهرست عناوین:
پیش‌گفتار
مقدمه
آسیب‌شناسی نگاه به زن و خانواده در ایران/ محمد‌رضا زيبايي‌نژاد
مقدمه
1. مشکلات خانواده
1ـ1. افزایش سن ازدواج و مجرد‌زیستی
2ـ1. تزلزل خانواده
3ـ1. ضعف كارآمدى خانواده‌‏ها
2. آسیب‌شناسی نگاه به زن و خانواده
1ـ2. آسيب‏‌شناسى دفاع از حقوق زنان
1ـ1ـ2. مسئله‏‌شناسى‏
2ـ1ـ2. شاخص‌سازى
3ـ1ـ2. تعاريف و مفاهيم بنيادي و كاربردى
2ـ2. بررسی تأثیرات مدرنیته بر خانواده
1ـ2ـ2. تغییر در نوع نگاه به هویت و نقش‌های جنسیتی بر‌ اساس دیدگاه‌های فمینیستی
2ـ2ـ2. تحول در مفاهیم بنیادی
3ـ2ـ2. تأثیر نظریه‌های علوم اجتماعی
3. روی‌کرد اسلامی به خانواده
4. آسیب‌شناسی خانواده‌ی ایرانی
1ـ4. ضعف در پژوهش‌ها و نظریه‌پردازی‌ها
2ـ4. ضعف در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های حکومتی
5. تأمل‌ها و پرسش‌ها
نتيجه‏
منابع
زن و خانواده در بازخواني سنت پيامبر صلی‌الله علیه و آله/ محمدرضا زيبايي‌نژاد
مقدمه
1. تغيير نگرش‌ها در فرهنگ جاهلي
1ـ1. همتا دانستن زن و مرد در انسانیت
2ـ1. تشويق به پرورش دختران و حمايت از آنان
3ـ1. مقابله با سنت دختركشي و سفارش به اكرام زنان و دختران
4ـ1. انتساب خود به زنان
5ـ1. توجه به شخصيت‌هاي ويژه
6ـ1. بيعت زنان
7ـ1. پرورش زنان اسوه
2. ترسيم هويت زنانه
1ـ2. تبيين نقش‌هاي جنسيتي و اهميت آن
2ـ2. سفارش به حُسن ايفاي نقش
3ـ2. حمايت از نقش
3. حمايت از خانواده
1ـ3. تشكيل خانواده
2ـ3. استحكام خانواده
1ـ2ـ3. تأكيد بر مدارا و حسن خلق
2ـ2ـ3. دعوت به صبر و مهار خشم
3ـ2ـ3. نهي از زمينه‌سازي خشونت
4ـ2ـ3. كم‌كردن زمينه‌هاي بدبيني
5ـ2ـ3. تعديل انتظار‌ها از يك‌ديگر
6ـ2ـ3. تقبيح خشونت و سفارش به مهار آن
7ـ2ـ3. دعوت به اصلاح رابطه‌ی زناشويي و نهي از ايجاد اختلاف‌های خانوادگي
3ـ3. كارآمدي خانواده
1ـ3ـ3. سفارش به انتخاب همسر شايسته
2ـ3ـ3. تمايل به توان‌مندسازي خانواده و حل مشكلات خانوادگي در درون خانواده
3ـ3ـ3. تقويت جايگاه والدين و انجام مسؤوليت
4ـ3ـ3. توجه به نيازها و تمايلات اهل خانه
4ـ3. کارکردهای خانواده در سنت نبوی
1ـ4ـ3. تشويق به فرزندآوري
2ـ4ـ3. سفارش به پرورش درست جسمي و روحي فرزندان
3ـ4ـ3. تأکيد بر تقويت پيوندهاي خانوادگي
4ـ4ـ3. اصلاح روابط جنسی
1ـ4ـ4ـ3. ضرورت رفتار عفیفانه در ارتباط با نامحرم
2ـ4ـ4ـ3. لزوم غیر‌ت‌ورزیِ مردان
3ـ4ـ4ـ3. دعوت به اصلاح رابطه‌ی جنسی
خاتمه
1. جریان یافتن خداوند در متن زندگی
2. تناسب‌ مسؤولیت‌ها، جایگاه‌ها و حمایت‌ها
3. توجه به حفظ مرزهای جنسیتی
4. پیوند میان خانه و اجتماع
5. محوریت اصلاحات فرهنگی
6. جریان یافتن فرهنگ نیکوکاری و اغماض
7. محوریت خانواده در اصلاحات فرهنگی
منابع
تأملاتي در باب جامعه‌شناسي خانواده/ حسين بستان (نجفي)
مقدمه
1. هستي‌شناسي
1ـ1. ناديده‌گرفتن عنصر فطرت
2ـ1. كم‌توجهي به تفاوت‌هاي طبيعي زن و مرد
3ـ1. فقدان نگرش غايت‌شناسانه
2. معرفت‌شناسي
1ـ2. بينش سكولاريستي
2ـ2. نسبيت‌باوري ارزشي
3ـ2. بومي نبودن
نتيجه
منابع فارسی
منابع لاتین
دولت و خانواده/ نرگس خدامي
مقدمه
واژه‌شناسی
عوامل پیدایش دولت‌های رفاهی
1. تحولات اقتصادی
2. زمینه‌‌های فکری
تأثیر دولت رفاه بر ظهور موج دوم فمینیسم
تفکرات فمینیسم ضد‌خانواده‌
تأثيرات دولت رفاه بر خانواده
1. ضعف کارآمدي خانواده
2. نفي سلسله‌مراتب
3. ضعف اقتدار خانواده
4. تغيير نگرش به سال‌مندان
5. از بين رفتن روابط سنتي
6. محروميت فرزندان از نظارت، هدايت و حمايت والدين
7. آموزش دولتي اجباري و تعلیم ضد‌ارزش‌ها
8. برابري جنسي
9. آموزش جنسي
10. بالا رفتن ميزان طلاق و بزه‌کاري
11. کنترل جمعيت
سخن پاياني
منابع
مدرنيسم، خانواده و طلاق/ نگاهی بر نقش الگوهای توسعه در افزایش طلاق و انحلال خانواده/ رضا رمضان‌نرگسی
1. تعریف بعضی از مفاهیم کلی
2. نگاهی اجمالی به طلاق در نظام‌های حقوقی گذشته
3. طلاق در اسلام
4. طلاق در جوامع توسعه‌یافته
5. فروپاشی نهاد ازدواج در غرب
6. زوال تدریجی خانواده در غرب
7. الگو‌های جدید ازدواج و طلاق در غرب
8. تأثیرات طلاق بر کودکان
9. دلایل رشد طلاق
1ـ9. ازدواج‌های عاشقانه
2ـ9. تغییر در قوانین طلاق
3ـ9. افت مذهب و اعتقادات مذهبی در کشور‌های توسعه‌یافته
4ـ9. تغییر نگرش‌ها در مورد نقش‌های مناسب برای زنان (برابری جنسی زن و مرد)
5ـ9. استقلال اقتصادی زنان
6ـ9. فاصله‌ی فرهنگی زوجین
7ـ9. آزادی روابط جنسی
10. نتیجه
منابع فارسی
منابع لاتین
خانواده دموكراتيك/ زهره رجبيان
مقدمه
1. عناصر و مفاهیم بنیادین دیدگاه جامعه‌شناسی گیدنز
1ـ1. نظریه‌ی ساختاربندی
2ـ1. قاعده
3ـ1. زمان و مکان
4ـ1. بازاندیشی
پدید‌ار شدن رابطه‌ی ناب در ارتباطات
بازتابي هويّت
2. خانواده دموكراتيك
1ـ2. دموكراسي در عرصه‌ی سياسي
2ـ2. دموكراسي گفت‌و‌گويي
3ـ2. پيوند رابطه‌ی ناب و دموكراسي گفت‌و‌گويي
3. بررسی و نقد نظریه
منابع
دگرگونى خانواده، رشد طبيعى افراد/ ژنوا. بی. جانسون
توصيه‌اي براى ايجاد خانواده استوار
حیات خانواده و اجتماع/ جودی هیوز و وندی استون
نظریه‌ی زوال خانواده
بررسی سرمایه‌گذاری اجتماعی خانواده‌ها
هفت یافته‌ی کلیدی
اولین یافته کلیدی
دومین یافته کلیدی
سومین یافته کلیدی
چهارمین یافته کلیدی
پنجمین یافته کلیدی
ششمین یافته کلیدی
هفتمین یافته کلیدی
جمع‌بندي
نتیجه
منابع
آسیب‌شناسی و بایسته‌های خانواده/ گفت‌وگو با دکتر سیدمحمد‌‌صادق مهدوی
خانواده و آسيب‌شناسي مطالعات خانواده در ايران/ گفت‌وگو با دکتر تقي آزادارمکي