به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات زن و خانواده پنجمین شماره از دوفصلنامه علمی- تخصصی «مطالعات جنسیت و خانواده» با مقالاتی از سیدمهدی دادمرزی، مهدی سجادی‌امین، محمدتقی کرمی، مینا موسوی‌زاده، امیر مهاجرمیلانی، فاطمه جمشیدی، علیرضا آل‌بویه، سمیه شالچی و الهه فزونی منتشر شد.
این دوفصلنامه به موضوعاتی از قبیل «نقش اختلاف جنس متعاقدين در وقوع نکاح از دیدگاه حقوق داخلي و غربي»، «تبیین مبانی فقهی مؤثر در تطبیق قاعدة نفی عسروحرج بر مسائل فقهی خانواده»، «سنخ‌شناسی نگرش به ارزش‌های سنتی خانواده»، «حکم نفقة زن بیوه بر اساس آیة 240 سورة بقره»، «مری وارن و استدلال‌های پیامدگرایانه بر جواز سقط جنین» و «بازنمایی خانواده در رمان‌های منتخب نویسندگان زن سه دهۀ معاصر ایران» می‌پردازد.
در مقاله «نقش اختلاف جنس متعاقدين در وقوع نکاح از دیدگاه حقوق داخلي و غربي» ابتدا موضع نظام حقوقی ایران به گونه‌ای مستدل و با توجه به ریشه اصلی آن؛ یعنی فقه امامیه نسبت به نقش عامل اختلاف جنس متعاقدین در وقوع نکاح گزارش شده و سپس با عنایت به تازه‌ترین دستاورد حقوقی کشورهای غربی و اشاره به اسناد بین‌المللی بررسی مقایسه‌ای انجام گرفته است.
در مقاله پژوهشی «تبیین مبانی فقهی مؤثر در تطبیق قاعده نفی عسر و حرج بر مسائل فقهی خانواده»، مبانی فقهی مؤثر در جریان این قاعده، بررسی گردیده و اثبات شده است که مقصود از حرج در این قاعده، حرج فعلی شخصی و اعم از حرج جسمی و روحی است. معیار و ملاک برای تشخیص تحقق حرج، عرف با لحاظ وضعیت فردی و اجتماعی مکلف است. جریان این قاعده افزون بر احکام وجودی، شامل احکام عدمی نیز شده است. همچنین احکام تکلیفی (واجبات و محرمات)، وضعی و احکام مربوط به حقوق دیگران را با رعایت اهمیت آن در برمی‌گیرد. با این قاعده تنها حرج‌های فعلی و حرج‌های قطعی، استقبالی برداشته می‌شود و این درباره حرج‌های گذشته جاری نیست.
هدف مقاله «سنخ‌شناسی نگرش به ارزش‌های سنتی خانواده» فهم استراتژی شهروندان تهرانی در مواجهه با ارزش‌های سنتی خانواده است. منظور از استراتژی، راهبردها و رویکردهای کلانی است که می‌توان در مجموع از رفتارهای شخص در موقعیت‌های مختلف کشف کرد. به این منظور با رویکردی تفسیری و با کمک مفاهیم حساسی چون بازاندیشی و برخورد انتخابی، به چارچوب مفهومی خود دست یافتیم.
موضوع تحقیق «حکم نفقة زن بیوه بر اساس آیة 240 سورة بقره» بررسی حکم فقهی نفقۀ زن بیوه است. این پژوهش - با هدف تعیین محل تأمین نفقۀ زن بیوه تا یک سال پس از درگذشت شوهر و تبیین نوع حمایت قرآن از زنان بیوه - می‌کوشد با طرح آیۀ 240 سورۀ بقره به عنوان تنها آیه‌ای که به این دو نکته اشاره دارد، دلالت آن بر دو نکتۀ پیش‌گفته را روشن کند.
سقط جنین یکی از مسائل مهم در اخلاق کاربردی است و استدلال‌های بسیاری در دفاع و بر ضد آن اقامه شده است. برخی فیلسوفان اخلاق با توجه به نظریة هنجاری خود در فلسفة اخلاق، این موضوع را بررسی کرده و برخی دیگر بدون توجه به نظریة هنجاری به واکاوی آن پرداخته‌اند. خانم وارن از کسانی است که در موضوع سقط جنین بر اساس هر دو شیوه استدلال کرده که در مقاله «مری وارن و استدلال‌های پیامدگرایانه بر جواز سقط جنین» بررسی شده است.
پژوهش «بازنمایی خانواده در رمان‌های منتخب نویسندگان زن سه دهۀ معاصر ایران (1360-1390)» با بهره‌گیری از روش نشانه‌شناسی، پنج رمان غیرعوام‌پسند از نویسندگان زن را بررسی می‌کند. بر اساس یافته‌های پژوهش به نظر می‌رسد مضمون مشترک رمان‌های سه دهۀ اخیر ایران، رویارویی قهرمان زن رمان با تقابل سنت و مدرنیته است که اغلب درنهایت، قهرمان رمان با وجود تحمل مصائب بسیار، مدرنیته را برمی‌گزیند و از این نظر با دنیای سنتی پیرامون خود فاصله می‌گیرد.
لازم به ذکر است چکیده این مقالات، به کوشش محسن مدنی‌نژاد و مهین‌سادات طباطبایی به دو زبان عربی و انگلیسی ترجمه شده است.
علاقه‌مندان به دریافت این نشریه علمی-تخصصی می‌توانند به نشانی اینترنتی http://wrc.ir/shop/detail/5/149 مراجعه فرمایند.
