به گزارش روابط عمومی مرکز تحقیقات زن و خانواده، اعضای فراکسیون زنان مجلس عصر پنج‌شنبه ۲۳ آذرماه ۹۶ با ریاست مرکز تحقیقات زن و خانواده و اعضای هیئت علمی این مرکز دیدار کردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده ضمن بیان فعالیت‌های دو دهه حضور در عرصه زنان گفت: عرفی‌گرایی در تحلیل موضوعات، پیچیده‌تر شدن موضوعات در جامعه جدید و نیاز به تخصص و پرهیز از فهم جزئی و انتزاعی، از جمله دغدغه‌هایی است که در عرصه‌های مختلف وجود دارد.
وی افزود: تب اقدام، جامعه را گرفته است و همه می‌خواهند خرابی‌ها را درست کنند، کسی دغدغه فهم موضوع را ندارد. بر همین اساس در دهه‌های اخیر اقدامات بیشماری انجام داده‌ایم که چون تیری در تاریکی رها شده است. اگر برای فهم دقیق عینیت اجتماعی انرژی می‌گذاشتیم، خودش راه مواجهه را به ما نشان می‌داد.
ایشان با اشاره به این‌که مرکز تحقیقات زن و خانواده، تنها نهاد پژوهشی حوزه در این موضوع است، گفت: این دغدغه‌ها، انگیزه ایجاد یک نهاد علمی- تخصصی در حوزه علمیه را به ما داد. البته برخی نهادهای آموزشی در این عرصه ورود کرده و برخی پژوهشکده‌ها قسمتی از کار خود را به این موضوع اختصاص داده‌اند.
دغدغه ما هم میدان است، هم حاکمیت
ایشان با اشاره به دو مجله مرکز که یکی دغدغه‌ها را پوشش می‌دهد و یکی علمی- تخصصی است، گفت: یکی از تمایزات ما با دیگر نهادهای پژوهشی این است که دغدغه‌مان هم میدان است، هم حاکمیت، لذا تعاملاتی با دفتر مقام معظم رهبری، مجلس شورای اسلامی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و بعضی از نهادهای دولتی و دانشگاهی داشته‌ایم.
حجت‌الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد در توضیح فعالیت‌های اعضای هیئت علمی مرکز عنوان داشت: کارشناسان ما تقریبا ۵۰ درصد وقت خود را درگیر با کلان‌پروژه‌ها هستند. برای نمونه کلان‌پروژه خانم علاسوند، عدالت جنسیتی است و مجموعه مقالاتی که در رابطه با عدالت جنسیتی کار می‌شود. ما نهاد آموزشی نیستیم و در جهت کمیت حرکت نکرده‌ایم، اما یک دوره دکتری مطالعات زنان، در دانشگاه ادیان و مذاهب با همکاری مرکز برگزار شده است و نیز یک دوره سطح ۳ معادل ارشد با همکاری حوزه خواهران.
مطالبه از ما باید در الگوی رابطه پژوهشی قرار بگیرد
خانم علاسوند، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده، در توضیحی درباره فعالیت‌های مرکز تحقیقات، گفت: ما به عنوان یک نهاد پژوهشی رسالتی داریم و آن آماده‌سازی بنیادهای علمی و ایجاد یک استاندارد علمی-پژوهشی است که شاید مشابه آن در دانشگاه‌ها باشد، اما ما بر اساس رسالت حوزوی‌مان در بحث تبلیغ و ارتقا، آگاهی‌های مثبت در مسائل زنان و خانواده فعالیت می‌کنیم و باید بخشی از نیروی انسانی مبلغ را در این زمینه تربیت کنیم. ما نهادی پژوهشی هستیم و اگر کسی از ما مطالبه دارد، باید در الگوی رابطه پژوهشی قرار بگیرد و از ما مطالبه کند.
ایشان با اشاره به کتابی که چند سال پیش در بحث حجاب چاپ شد و جنجال اجتماعی راه انداخت، تصریح کرد: همه توقع داشتند جواب دندان‌شکنی داده شود، ولی کار در لحظه، کار ما نیست. کارهای ما دیربازده است. در همین راستا، یک پروژه حجاب تعریف شد و مجموعه مقالات علمی و عمیقی توسط کسانی که قابل اعتماد هستند، به رشته تحریر درآمد.
حجت‌الاسلام والمسلمین دهقان در توضیح پروژه حجاب گفت: این پروژه شامل ۲۷مقاله است در سه فصل تاریخی- فرهنگی، مطالعات فقهی- حقوقی و مطالعات حجاب از نگاه شیعه، اهل تسنن، روشنفکری داخل کشور، روشنفکران عرب‌زبان و مستشرقان.
خانم سیاوشی، نماینده مجلس شورای اسلامی در ادامه این بحث افزود: در کارگروه ارشاد کمیسیون فرهنگی، طرح عفاف و حجاب در دست بررسی است. یکی از دلایل عدم اجرا شدن قوانین این است که پشتوانه پژوهشی عمیقی ندارد و خوب است همکاران شما در این پروژه، تعاملی با این کارگروه داشته باشند.
برخی برنامه‌ها بلندمدت است و نباید با رفتن دولت‌ها از اساس زیر و رو شود
حجت‌الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد، یکی از مشکلات حوزه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی را، جدی نگرفتن سیاست‌گذاری‌های مرکز توسط جامعه نخبگی دانست و افزود: سیاست‌گذاری‌ها پشت درهای بسته انجام می‌شود. ما عادت نکرده‌ایم از مسیر اجماع‌سازی اجمالی کار را عبور دهیم. شاید این تأثیر فضای سیاسی است. برخی برنامه‌ها بلندمدت است و نباید با رفتن دولت‌ها از اساس زیر و رو شود. باید از فرآیند اجماع‌سازی استفاده کنیم.
وی دومین مشکل در این عرصه را برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری در فضای استرس دانست و گفت: زلزله ای اتفاق می‌افتد و تحت فشار افکار عمومی، تصمیم گرفته می‌شود، قوانین مربوط به زلزله اصلاح گردد و این به ما اجازه فکر و تأمل نمی‌دهد. در مسائل زن و خانواده هم همین‌طور است. یکدفعه بحث سند ۲۰۳۰ پیش می‌آید و فشار اجتماعی، سیاسی و فرهنگی باعث عجله در تصویب قوانین می‌شود.
این استاد حوزه و دانشگاه سومین مسئله را برقرار نبودن اتصال بین جریان علم و نهاد مدیریت عنوان کرد و اظهار داشت: نهاد علمی کار خودش را می‌کند و نهادهای مدیریتی هم کار خودشان را و لنگ هم نیستند. نوعی عمل‌گرایی که به عجله در ارائه بیلان کاری منجر می‌شود، وجود دارد و این در نظام برنامه‌ریزی کشور خطرناک است.
وی افزود: ما در بحث آسیب‌های اجتماعی طرحی داشتیم که ناموفق ماند. قرار بود هر منطقه را بر اساس فهم منطقه‌ای بفهمیم و بر اساس ظرفیت منطقه‌ای اصلاح کنیم. از استان فارس شروع کردیم و ۱۵ نفر کارشناس در حوزه‌های مختلف حقوق، جامعه‌شناسی میدانی و آکامیک، رسانه، تعلیم و تربیت و ... دور یک میز منطقه‌ای جمع کردیم، اما کار متوقف ماند؛ چون برخی ملاحظات باعث می‌شد افراد به هم اعتماد نکنند. به نظر می‌رسد با این عدم اعتمادها و نیز با راهکارهای فعلی، آسیب‌های اجتماعی حل نمی‌شود.
این ارتباطات متقابل، ارتباط علمی برای فهم مسئله‌ها باشد
خانم علاسوند رفت و آمد نهادهای کشوری و سیاستی و حوزه را پدیده مهم و مبارکی شمرد و گفت: گاهی در مجلس نگرانی‌هایی هست و افراد می‌خواهند لابي‌هایی کنند و موافقت علما و مراجع و دیگر نهادها گرفته شود. درجاهایی جواب داده، ولی الزاما همه نتایجش مثبت نیست، مثل اتفاقی که در بحث جمعیت افتاد. نیز افزایش سن ازدواج که در مجلس مطرح است و مطالعات کافی میدانی هم نشده و توقع هست که این ارتباطات متقابل، ارتباط علمی برای فهم مسئله‌ها باشد. شاید واقعا در بیشتر حوزه‌های مسائل زنان نتوان نظر قاطع داد. مثلا حمایت از زنان مطلقه خوب است یا بد؟ این‌ها وسط طیفی از مسائل قرار دارند، حمایت و عدم حمایت، اتفاقات مختلفی را رقم می‌زند. همین بحث اخیر افزایش سن ازدواج در کشوری که مشکل تجردزیستی دارد و از اقوام مختلفی تشکیل شده است، به مطالعات گسترده نیاز دارد.
وی افزود: سدی به نام مسایل حزبی و سیاسی وسط ماست و ۴ سال گذشت و ما ننشستیم درباره مسائل مختلف صحبت کنیم و این باعث تأسف است و از این ظرفیت گفتگوی متقابل باید استفاده کرد.
ایجاد یک فهم مشترک برای رسیدن به نتیجه
خانم دکتر سلحشوری، عضو فراکسیون زنان مجلس، در پایان این نشست تصریح کرد: بحث زنان بحث سیاسی نیست و باید مشکلات زنان را حل وفصل کرد و نباید وارد دعواهای سیاسی و حزبی شد، گفت: ما از تعامل دو طرفه استقبال می‌کنیم و از شما هم دعوت می‌کنیم برای حضور در جلسات. اگر یک فهم مشترک ایجاد کنیم و بر اساس آن فهم تصمیم بگیریم، بدون شک این تعامل نتیجه خواهد داد. اعتقادم این است که باید از تخصص همه متخصصانی که در موضوعات این حوزه صاحب‌نظر هستند، استفاده کنیم و با هم به یک نتیجه مشترک برسیم.
