نشست نمایندگان تشکل‌های دانشجویی با مسؤولان مرکز تحقیقات زن و خانواده
روز چهارشنبه مورخ 8 خرداد، نمایندگان تشکل‌های دانشجویی اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان، دفتر تحکیم وحدت، اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل، جنبش عدالتخواه دانشجویی و بسیج دانشجویی با حضور در محل واحد تهران مرکز تحقیقات زن و خانواده، به طرح مسائل دختران جوان، آسیب‌های فعلی فضای دانشگاه و خوابگاه‌های دانشجویی، دغدغه‌ها و مطالبات خود پرداختند. در ادامه نیز حجتالاسلاموالمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس مرکز و دکتر محمدتقی کرمی، مشاور ارشد رئیس مرکز و عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی سخنرانی کرده و نکاتی را در همین راستا مطرح نمودند.
زهرا سادات رضوی‌علوی، دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیک هسته‌ای از دانشگاه امیرکبیر و فعال دانشجویی در ابتدای این نشست درخصوص دغدغه‌های دختران دانشجو گفت: اخیراً در دانشگاه تهران با تجمع مقابله با حجاب مواجه شدیم و طوفان توییتری و هشتگ‌های «من به حجاب اعتقاد ندارم»، «انقلاب زنانه» و «حرکت زنانه». نمی‌شود گفت که خیلی شدید است اما حرکت ابتدایی قابل توجهی بوده است. تقریباً تشکل‌های ما خیلی نتوانسته‌اند در بحث حجاب، ورود پیدا کنند. سؤالی که شاید اینجا بد نباشد مطرح کنیم این است که اساساً نظام می‌خواهد با بحث حجاب چه کار کند؟ یعنی من جایی را در نظام نمی‌بینم که در بحث حجاب و تسری آن به کف جامعه فعالیت کند و درخواست ما این است که مراکزی مثل حوزه علمیه یک مقدار روی این مباحث بیشتر مانور دهند.
او افزود: برخی معتقدند که پاشنه آشیل نظام حوزه زنان است و حالا دارد کم کم در دانشگاه‌های ما به حرکات فیزیکی و تجمعات و تظاهرات می‌رسد؛ اگر تا پیش از این تغییرات در نشریات بود، الان دیگر رسیده به کف دانشگاه و باید فکری برای این وضعیت کرد. این فعال دانشجویی با اشاره به حیازدایی در دانشگاه‌ها خاطرنشان ساخت: مسئله آخری که می‌خواهم مطرح کنم، حیازدایی در دانشگاه‌ها، نشریات و فضای مجازی است که الان ما با آن مواجهیم و جریان انقلابی ما از این ورود به این موضوعات ابا دارند مثل مسائل جنسی و...؛ در این مسئله ما دست یاری به سمت نخبگان‌مان داریم که محتواهایی را در اختیارمان قرار دادند تا بتوانیم مسئله‌سازی‌ها را تغییر بدهیم، اولویت مسائل را تغییر بدهیم و از این فضایی که درآن قرار گرفته‌ایم، رها شویم و حرکت رو به جلو داشته باشیم.
در ادامه زهرا داوودفر، دانشجوی کارشناسی ارشد تکنولوژی آموزشی دانشگاه علامه و نماینده جنبش عدالتخواه دانشجویی با تشریح فعالیت‌های جنبش عدالتخواه دانشجویی گفت: جنبش عدالتخواه در موضوعاتی که عدالت تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد ورود می‌کند. شورایی داریم که در آن شورا، افراد موضوعات مهمی را که در حوزه عدالت قرار می‌گیرد، مطرح می‌کنند و با توجه به اولویت‌بندی، شورا ورود می‌کند. جنبش مثل باقی ساختارهای تشکلی، بخش‌بندی سیاسی، فرهنگی، زنان و... ندارد. در همان شورا به صورت کلی موضوعات بررسی می‌شود. درباره مسائل زنان هم به صورت پیوسته و مستمر فعالیت نداریم. تاکنون برخی از موضوعات کلی مطرح‌شده در شورا به زنان اختصاص داشته است. در آخرین مورد مسئله تابعیت زنان اتباع بیگانه مطرح شد که شورا به این نتیجه رسید موضوع مهمی است و باید ورود کند.
داوودفر با بیان این‌که موضوعاتی برای ما مهم است که گروه دیگری بر آن دست نگذاشته باشد تا دوباره‌کاری نشود، اذعان داشت: در حال حاضر مسأله ناباروری و تسهیلات درمانی آن مورد توجه ما قرار دارد. در بسیاری از کشورها خدمات مربوط به درمان ناباروری به صورت رایگان ارائه می‌شود و این مسأله باید در ایران مورد توجه قرار گیرد. رایگان این کار می شود؛ چراکه درمان ناباروری زمان‌دار و پرهزینه است و خیلی از خانواده‌های ضعیف ما نمی‌توانند حتی برای یک دوره این درمان‌ها هزینه پرداخت کنند.
سپس حسینی، دانشجوی مهندسی کامپیوتر و نماینده دفتر تحکیم وحدت دانشگاه امیرکبیر گفت: در دفتر خواهران و به طور کلی اتحادیه‌مان در تلاش هستیم که بر روی بحث مردم‌سالاری دینی کار کنیم و واحدهای مختلفمان در این زمینه فعالیت می‌کنند اما به طور خاص یکی از کارویژه‌های اتحادیه در سه سال گذشته بحث حوزه زنان است که مسئول آن دفتر خواهران محسوب می‌شود. در مورد فعالیت‌های حوزه زنانی که داشتیم، یکی بحث نشریات است. محور اساسی کار خود را بر نشریه گذاشتیم. در حال حاضر یک نشریه ندا داریم که تاکنون تقریباً 11 شماره منتشر شده و موضوعاتی مثل عدالت، آزادی، فضای مجازی و.... را مورد بررسی قرار داده است. در این نشریه بخش ندای قانون در دو بعد جامعه و خانواده و یک بخش داستان داریم که سعی می‌کنیم حرف اصلی‌مان درآن شماره را در قالب داستان به مخاطب منتقل کنیم.
او افزود: از سال گذشته نیز به سراغ انتشار ویژه‌نامه‌ها رفتیم تا بتوانیم مخاطب نخبگانی را نیز درگیر کنیم. اولین شماره آن هم با موضوع حضور اجتماعی زنان منتشر شد. در سطح دفاتر 9 نشریه داریم که 7 تای آنها کاملاً فعال هستند.
نماینده دفتر تحکیم وحدت دانشگاه امیرکبیر با بیان این‌که قالب دیگری که در سطح دانشگاه برای فعالیت انتخاب کردیم، کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان برهان است، افزود: دانشجویان حول موضوعاتی که مطرح می‌شود تحقیق می‌کنند و در نشست پایان دوره که هر سال برگزار می‌شود، بحث ارائه می‌دهند. همچنین برنامه‌های عمومی در قالب مناظره و میزگرد نیز داریم. سال انتخابات ریاست جمهوری، جزوه‌ای تحت عنوان مطالبات زنان از رییس‌جمهور منتشر کردیم. امسال هم پیگیری مطالبات از معاونت امور زنان و خانواده و شورای فرهنگی اجتماعی زنان را داریم و تلاش کردیم در یک جمع دانشجویی عمومی حاضر شوند و به سؤالات دانشجویان پاسخ دهند که البته هر چقدر تلاش کردیم موفق نشدیم و صرفاً در یکی ار برنامه‌ها یکی از نمایندگان معاونت شرکت کردند. اما در کنار همه اینها سعی کردیم در جلسات با مسئولان مختلف مطالبه‌هایی که می‌توان از آن دستگاه‌ها مثل شورای نگهبان، سپاه، صدا و سیما، قوه قضاییه و... داشت را مطرح کرد.
حسینی ادامه داد: در مدت زمان حدود سه ساله که در حوزه زنان فعالیت می‌کنیم، انقدر مسئله زنان برایمان مهم بود که هر سه سال گذشته در متن دیدارمان با رهبری یک بخش را به بحث زنان اختصاص دادیم. سال 96 به بحث لزوم پرداختن به مسائل زنان، حضور اجتماعی زنان و عملکرد دستگاه‌های ذیل رهبری در بحث سیاست‌های کلی خانواده گفتیم. سال 97 به تخاصم گفتمانی که بین دستگاه‌های مختلف و متولی امور زنان در کشور وجود دارد اشاره کردیم و لزوم ارائه یک الگوی واحد و یک گفتمان واحد در کشور برای این‌که بتوانیم به نقطه‌ای در حوزه زنان برسیم را مطرح کردیم. همچنین به بحث خلاء عرصه‌های حضور اجتماعی زنان در انقلاب اسلامی متناسب با هویت زنانه را اشاره کردیم. رهبر انقلاب سال اول که موضوع زنان را مطرح کردیم، واکنشی نسبت به آقایان حزب‌اللهی داشتند. امسال هم ایشان یعد از این‌که برای صحبت خصوصی خدمتشان رسیدم، مطرح کردند که پیشنهاداتمان را حول این موضوع به ایشان برسانیم.
این فعال دانشجویی با تأکید بر این‌که در حوزه زنان، مسائل زیادی وجود دارد، به تشریح برخی از مسائل دختران دانشجو پرداخت و گفت: به نظر می‌رسد در فضای دانشگاهی، هویت دختران مسأله مهمی است؛ به خصوص هویت اجتماعی دختران. از ظرفیت زنان استفاده مناسبی نمی‌شود و همان وجه مردانگی فمینیستی را برای دختران به خصوص دختران انقلابی ایجاد کرده‌ایم. ما چند مطالبه از مرکز تحقیقات داریم. نخست بحث همراهی اساتید است. موضوع دیگر همراهی محتوایی است. ما بعضاً با بچه‌های فعال در حوزه زنان که بحث می‌کنیم حتی در یک سری موضوعات ابتدایی خیلی با هم درگیر می‌شویم؛ از دوچرخه سواری زنان تا رجل سیاسی. در برخی موضوعات محتوای دردسترس داریم اما در بسیاری موضوعات نداریم و در این زمینه مرکز می‌تواند به ما کمک کند. مسئله سوم همراهی رسانه‌ای است. جایی مانند مرکز تحقیقات که محتوا دارد، طبیعتاً در رسانه هم می‌تواند خوب عمل کند و قوی ظاهر شود.
در ادامه زارع، نماینده واحد خواهران اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان با تشریح فعالیت‌های این تشکل گفت: واحد خواهران جامعه، حدود 2 سال است که به طور جدی بر حوزه زنان و خانواده تمرکز دارد. بعد از بررسی‌ها و صحبت‌هایی که با دوستان داشتیم، متوجه شدیم دوستانی که در تشکل هستند با آسیب‌هایی مواجهند و بعد از بررسی فهمیدیم که این آسیب‌ها ناشی از بحران هویت دختران فعال دانشگاهی است. در همین راستا هم برای این موضوع سعی کردیم الگوهایی را برای بچه‌ها پیدا و معرفی کنیم ولی متأسفانه به یک الگوی قابل دسترس در این زمینه نرسیدیم. علت هم بیشتر بر می‌گردد به نوع تعلیم و تربیتی که در نظام آموزشی شکل می‌گیرد. در نظام آموزشی‌مان تعلیمی متفاوت برای دختر و پسر نداریم و به همین دلیل دختران وقتی می‌خواهند الگوسازی کنند، این الگو به سمت مردان موفق یا نقش‌های مردانگی گرایش دارد.
او افزود: ما با هدف ارتقاء فعالان حوزه زنان و خانواده در سطح دانشگاها دوره‌هایی را در سه فاز برگزار کردیم. مورد دیگر کرسی‌های آزاداندیشی، حلقه‌های مطالعاتی و نشست‌های علمی است که تا حدودی برگزار کردیم. دختران ما در هویت اجتماعی خود دچار مشکل هستند و عدم چاره‌اندیشی در این مسئله می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری در سطح جامعه داشته باشد. یک مشکل هم این است که باید ببینیم واقعاً زن تراز انقلاب اسلامی چه خصوصیاتی دارد؟ ما نهادی نداریم تا به آن رجوع کنیم و به ما راه نشان دهد، منبع مطالعه معرفی کند و...
سپس جعفری، نماینده اتحادیه انجمن اسلامی دانشجویان مستقل گفت: انجمن اسلامی دانشجویان مستقل بیشتر به عنوان یک اتحادیه سیاسی شناخته می‌شود و در مسائل سیاسی ورود می‌کند اما حدود 4 سال است که در حوزه زنان وارد شده است. اتحادیه مستقل در سراسر کشور 60 دفتر دارد که شامل دانشگاه‌های وزارت علوم، وزارت بهداشت و دانشگاه‌های آزاد است. هر سال اواخر تابستان نشست سالانه اتحادیه را داریم که بزرگترین گردهمایی تخصصی‌مان است و برنامه‌های سال آتی را برنامه‌ریزی می‌کنیم. هر40 روز یا یک ماهی یک جلسه عمومی داریم که به بیان نظرات و جمع‌بندی و ترسیم مسیر پیش رو می‌پردازیم. از سال 96 بحث زنان در نشست‌های جدی‌تر مطرح شد.
این فعال دانشجویی درخصوص فعالیت‌های این تشکل گفت: سال 96 برنامه‌ای تحت عنوان عرصه حضور داشتیم که مقدمه‌ای بر فعالیت‌های رسمی اتحادیه در حوزه زنان بود. بعد از آن برنامه کوثرانه را در دانشگاه آزاد برگزار کردیم و سه روز آموزش برای واحدهای خواهران دفاترمان داشتیم. مجدد نشست عرصه حضور را برگزار کردیم و این بار بر محوریت آزادی تأکید داشتیم. برنامه‌ای تحت عنوان جهاداکبر و بانوی آب با محوریت هویت و الگوی دختران برگزار کردیم. سال 97 یک نشست تخصصی حول طرح افزایش سن ازدواج داشتیم و مجدد کوثرانه را برگزار کردیم. اواخر فروردین ماه از فاز آموزشی خارج و وارد فاز عملیاتی شدیم. اسفند سال گذشته دو جلسه خدمات زن در انقلاب اسلامی و بیانیه زن در گام دوم انقلاب را با حضور خانم دکتر خزعلی و آقای دکتر کلهر برگزار کردیم.
جعفری با اشاره به مسائل دختران دانشجویی اظهار داشت: در ارتباط با مسائل حوزه زنان در دانشگاه‌ها، مسأله اول به نظر من حجاب است. و در سطح بالاتر حیازدایی و عادی‌سازی روابط دختر و پسر. مباحث هویتی، نداشتن الگو و تغییر سبک زندگی نیز مهم هستند. در سطح دفاترمان در حال حاضر در موضوع سبک زندگی و ترویج ازدواج‌های ساده کار می‌کنیم. ما نیازمند ارتباط با اساتید هستیم.
پس از آن، اسوار، نماینده بسیج دانشجویی، با اشاره به برخی از فعالیت‌های بسیج گفت: تشکیل شبکه‌های دختران در عرصه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی و سیاسی اعم از شبکه خادمین راهیان نور به عنوان مهم‌ترین اردوها، بسیج اربعین و جهان اسلام، رصد و پایش تحولات عرصه زنان، تشکیل هیأت اندیشه‌ورز و کارگروه‌های حقوقی سیاسی و اقتصادی، جمعیت، سلامت و بهداشت زن در غرب و الگوی سوم به عنوان مهم‌ترین مسائل در بحث زنان، نشریات تخصصی با موضوعات زنان، الگوی سند 2030 با موضوع زنان، بهداشت زنان، برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی و مناظره در سطح دانشگاه‌ها بنا به ظرفیت و مسائل روز دانشجوها، کارگروه روز جمعیت و حداقل سن ازدواج، پیگیری و مطالبات از نمایندگان مجلس، ایجاد گروه‌های تئاتر دختران درباره بحث هویت اجتماعی و اوقات فراغت، برگزاری دوره‌های تخصصی اعم از سفیران بصیر که افرادی که در این دوره‌ها شرکت کردند الان به عنوان مربی‌ها در کنار بچه‌های بسیجی قرار دارند، و... از جمله فعالیت‌های بسیج است.
این فعال دانشجویی با تأکید بر این‌که وقتی اسم دانشجو برده می‌شود به صورت پیش‌فرض، مطالبه‌گری به دهن می‌رسد؛ آن هم در تمام سطوح؛ چه سطح دانشگاه‌ها و چه در سطوح بالاتر و از سه قوه اساسی مملکت، خاطرنشان ساخت: یک مطالبه کوچک ما از مرکز این است که دسترسی به اساتید برای ما فراهم‌تر شود.
او افزود: بر اساس منظومه فکری حضرت آقا وقتی ما می‌خواهیم مسئله‌ای را حل کنیم باید یک پنج‌گانه را طی کنیم. اول از همه باید مسائل شناخته بشود؛ برای مسئله شناخته‌شده راه‌حلی پیدا شود؛ بنا به راه، گفتمان‌سازی شود؛ مطالبه‌گری شود و در پایان اقدام و عمل شود.
نماینده بسیج دانشجویی ادامه داد: مهم‌ترین حلقه گم شده این میان در بین دانشجوهای تشکل‌های انقلابی شبکه‌سازی است. در نتیجه من احساس می‌کنم این جلسه محل بسیار مناسبی برای این مهم است.
در ادامه محدثه نصیری، دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات زنان و فعال دانشجویی گفت: گاهی در مباحث حوزه زنان در دانشگاه‌ها که صحبت می‌کنیم یک سری از بزگواران می‌گویند که شما هنوز چهل سال است که در بحث ارث و دیه مانده‌اید و هنوز مسائل حوزه زنان برای شما به‌روز نمی‌شود. متأسفانه می‌شود گفت در برخی موضوعات مانده‌ایم و پاسخی برای برخی مسائل و شبهات ابتدایی که اتفاقاً از زمان پیروزی انقلاب اسلامی مطرح شده نداریم و چون نمی‌توانیم اینها را جواب بدهیم، مدام مسائلی نشأت‌گرفته از آنها خود را نشان می‌دهد مثل حجاب، هویت و... وقتی ریشه این مسائل را بررسی می‌کنیم می‌رسیم به همین سؤالات ابتدایی بدون پاسخ. فقه ما نمی‌تواند پاسخگوی جوان امروز باشد یعنی با ادبیات جوان امروز به‌روز نشده است. واقعاً این امید و انتظار را داریم که مرکز مطالعات این فضا را فراهم کند و پاسخگویی داشته باشد تا بتوانیم با یک ادبیات به‌روز پاسخگوی مسائل زنان باشیم. این فعال دانشجویی با اشاره به محتوای متناسب با جریان دانشجویی در حوزه زنان گفت: کتاب‌های حوزه زنان برای دوستان مبتدی ما عمدتاً ثقیل هستند و با ادبیات تخصصی نوشته می‌شوند. لازم است اینها با ادبیات روز و ساده‌تر به صورت جزوه تهیه شود تا برای کسی که می‌خواهد تازه وارد حوزه زنان شود و یک آشنایی اولیه فارغ از تخصصش دنبال کند و طی 4 یا 5 سال دوره دانشجویی آن را پیگیری بکند، مفید باشد.
در ادامه و پس از صحبت‌های دانشجویات، دکتر محمدتقی کرمی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی با طرح چند سؤال گفت: چرا ما هر وقت به بحث زنان می‌رسیم دائماٌ بر طبل تخاصم گفتمانی می‌کوبیم؟ واقعاً چه استراتژی‌ای برای همدلی داریم؟ هر کار کنیم بالاخره در کشور جریاناتی هستند که با حجاب و احکام دینی ما سر ناسازگاری دارند. اما بخشی از فضا هم معلول تخاصمات بی‌مورد است؛ عدم تلاش برای فهم دیگری و فهم اخلاق دیگری است. چرا فهم دیگری در جامعه ما انقدر غیراخلاقی است؟ این نگاه در حوزه مطالعات زنان تأثیر خود را چگونه می‌گذارد؟ شما این ساخت‌شکنی را انجام دهید. ببینید چگونه می‌توانید مسئله مطالعات زنان و مسئله زنان را دنبال کنید و فضای تخاصم گفتمانی را تعدیل کنید. این نه به این معناست که رسالت‌مان را فراموش کنیم.
این استاد دانشگاه با بیان این‌که ما یک رسالتی داریم، آرمانی داریم و برای ارزش‌هایی انقلاب کرده‌ایم، خاطرنشان ساخت: در فضای تخاصم گفتمانی آن چیزی که آسیب می‌بند، ارزش‌ها هستند. از سویی ما نیازمند سواد رسانه‌ای هستیم؛ این‌که درک درستی از رسانه و کنش‌هایی که باید انجام بدهیم داشته باشیم. ما در عصر رسانه زندگی می‌کنیم و واقعیت زندگی ما واقعیت رسانه‌ای است؛ ماهواره، اینترنت، تلویزیون، نشریه. در سواد رسانه‌ای یکی از چیزهایی که مهم است اینست که همیشه حواسمان باشد که فریب فضای رسانه‌ای را نخوریم.
او ادامه داد: بچه‌های مطالعات زنان و بچه‌هایی که مسأله‌شان زنان است احتیاج به پرخوانی دارند. گاهی انتظارتان از ما پاسخ به سؤالات خانمان‌برانداز است. چرا مدام دنبال این هستیم که یک بسته‌های تعریف‌شده به ما داده شود؟ نکته آخر این‌که جامعه متکثر به الگوهای متکثر احتیاج دارد؛ الگوهای متکثر در درون آرمان. اگر شما با تکثر نسبتی برقرار نکنید، خود شما هم نخواهید پایید؛ یعنی اتحادیه‌های شما اتحادیه‌های بسیار صوری خواهد شد و بعداً خود همین‌ها تبدیل خواهد شد به تخاصم‌های گفتمانی.
در انتها حجتالاسلاموالمسلمین محمدرضا زیبایی‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با بیان این‌که بدترین مسئله برای جوان مؤمن در آخرالزمان که سم مهلک است، ناامیدی است، گفت: در روایات آخرالزمان در ضمن این‌که خیلی فضا را تاریک نشان می‌دهند و می‌گویند زمان فراگیری فساد است، زمان فراگیری فردگرایی است؛ یعنی آدم هرکاری که بخواهد، هر فسادی که بخواهد انجام می‌دهد و فرهنگ مسلط، فرهنگی است که در این زمینه منطق و عقلانیت درست می‌کند، اما در همین زمان یک گروهی را متمایز می‌کنند و می‌گویند اینها در این زمانه ظلمانی مهم هستند. دانشورانی که در آخرالزمان می‌آیند کارشان اینست که حواسشان به ضعفای شیعه است تا از دام ابلیس نجات یابند. اینها اقلیت مهمی هستند و در قیامت مورد عنایت ویژه‌اند.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده ادامه داد: حال سؤال من اینست ما می‌توانیم جزء این اقلیت باشیم؟ شاید رهبران ما که توصیه‌هایی می‌کنند و رهنمودهایی که به دانشجویان می‌دهند، دنبال این اقلیت هستند. ما خیلی وقت‌ها، فراغتی به انقلاب نگاه می‌کنیم. نگاه ما به انقلاب نگاه فراغتی است. نهادها نمی‌توانند به افراد انگیزه دهند؛ انگیزه‌ها باید فردی باشد. یعنی فرد باید به این درک برسد که در چه موقعیتی است. نهادها می‌توانند کمک‌رسان باشند ، کارشناسانی دعوت کنند، اما اصل حرکت باید درون خودتان رخ دهد.
این پژوهشگر حوزه زنان با اشاره به نقطه ضعف جریان دانشگاهی گفت: یک نکته که من نقطه ضعف جریان دانشگاهی می‌دانم اینست که اکثر خانم‌هایی که عضو تشکل‌های دانشگاهی هستند، خود را با زمان دانشگاهی تعریف کرده‌اند؛ یعنی 4 سال و اصلاً نمی‌توان حساب بلندمدت برایشان باز کرد.
او خاطرنشان کرد: فردی که به این تشکل‌ها وارد می‌شود باید رابط برای بدنه دانشجویی باشد. نه این‌که خودش برای این‌که اعوجاج پیدا نکند، اتصال به یک جایی داشته باشد. این‌که گفته می‌شود سقف شیشه‌ای برای زنان وجود دارد، تا حدی درست است اما چطور می‌شود در همین فضا زنان درخشان و پرآوازه‌ای داریم.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با تأکید بر لزوم توجه به عرصه‌های کنشگری اجتماعی گفت: عرصه های ترویجی را دست کم نگیرید. باید شبکه کنشگران راه‌اندازی شود؛ کنشگرانی که در عرصه‌های هنر، رسانه و... مختلف شاخص هستند، تیم دارند، دغدغه دارند. اینها باید در اتصال با شبکه نخبگانی فعالیت کنند و ادبیات علمی و کلیدواژه‌های علمی را تبدیل به محصول فرهنگی کنند و از طرفی دیگر تجربه میدانی‌شان را هم به جامعه علمی منتقل کنند.
خودتان را مستقل تعریف کنید و ظرفیت‌هایتان را در هماهنگی با حاکمیت قرار دهید. نمی‌گویم حاکمیت را رها کنید، خودتان را تعریف با نهاد حاکمیتی تعریف نکنید، نگویید اگر آنها باشند ما هستیم و اگر نباشند، ما نیستیم. اولویت‌ها را خیلی وقت‌ها شما بهتر تشخیص می‌دهید تا نهادها.
