اختتامیه برنامه های هفته پژوهش روز پنجشنبه 28 آذر ماه ساعت 12- 9:30 در قم برگزار شد.
برنامه ها:
1. گزارش فعالیت‌ها و افق‌های پیش‌روی مرکز
حجت‌الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد
خلاصه مباحث:
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد، پیش از ظهر امروز در آئین اختتامیه برنامه های هفته پژوهش، ضمن ارائه گزارشی از فعالیتهای مرکز تحقیقات زن و خانواده، اظهار داشت: تولید ادبیات با رویکرد اسلامی در حوزه زن و خانواده، از مهمترین رسالت‌های مرکز تحقیقات زن و خانواده است.
وی تدوین برنامه‌های پنج ساله مرکز تحقیقات زن و خانواده را مورد توجه قرار داد و گفت: توجه به اولویت های فعالیت در عرصه بین الملل و بهره مندی از ظرفیت‌های این عرصه از رویکردهای جدید مرکز تحقیقات زن و خانواده به شمار می رود.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده افزود: فعالیت‌ها و مطالعات عرصه بین الملل بر لزوم توجه به مضوعات به عنوان مسئله‌ای جهانی تأکید دارد؛ حرکت در این مسیر نیاز به فهم جهانی مسائل را دو چندان نموده است؛ به طوری که با فضای جهان محلی، مواجه هستیم.
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد ضمن آسیب شناسی فعالیت در عرصه بین الملل با بیان این که حق نداریم خطا کنیم و مسائل را کوچک ببنیم، گفت: نیازمند اتخاذ الگوهای مشارکتی در فهم و حل مسائل هستیم؛ شناخت قواعد مربوط به عرصه‌های جدید، باید دقیق و به درستی بازشناسی شوند.
وی بر الزامات مرجعیت تفکر شیعی در فرایندهای علمی نیز اشاره‌ای نمود و یادآور شد: توجه به الگوی معطوف به موضوع و الگوی معطوف به نتیجه، دو رویکرد حرکت در مسیر مرجعیت علمی است؛ تمرکز بیش از اندازه بر به کارگیری الگوهای معطوف به موضوع، مشکلاتی را پیش روی مرجعیت علمی و پایداری آن ایجاد خواهد نمود.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده با بیان این که الگوهای مشارکتی ناظر به نتیجه، رویکردهای عملیاتی را از جنبه های تشریفاتی خارج می سازد، تصریح کرد: باید ضمن توجه به تجربیات عرصه بین الملل، از ظرفیت رویکرد دیپلماتیک و بازتعریف آن در عرصه علم استفاده نماییم؛ این مهم تأثیرات زیادی را در عرصه‌های مختلف بین المللی ایجاد خواهد نمود.
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد رویکرد تحریف حقیقت را از دیگر رویکردهای عملیاتی مهم در عرصه بین الملل عنوان کرد و ابراز داشت: احساس نیازمندی برای کسب دانش و تجربه، جرقه‌های ارزشمندی را برای تشخیص نقاط ضعف و قوت و در نتیجه بازشناسی درست مسیر ایجاد می‌کند.
وی ضمن تطبیق بحث فعالیتهای علمی بین المللی با موضوع زن و خانواده، خاطرنشان کرد: الگوی سنتی زنانه، کارکرد اصلی زن را از خانواده به خانه و آشپزخانه سوق داده است؛ این نقطه ضعف نگاه سنتی است، که احساس ناکارآمدی، در زن ایجاد نموده است؛ این احساس او را به سمت الگوهای وارداتی لیبرال سوق می‌دهد.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده ضمن اشاره به مقالاتی از روشنفکران دینی فعال در حوزه مطالعات زن و خانواده اظهار داشت: ورود الگوهای توسعه، باعث شد تا جریان های نو اندیش دینی، ادبیات پست مدرن را توسعه داده، ضمن برخورداری از نگاه‌های انتقادی، تنها به سمت ویرانی نه اصلاح حرکت کنند؛ این امر باعث شد تا کشورهای اسلامی با الگوهای جدیدی التقاتی روبرو شود.
وی با بیان این که در الگوی اسلامی می‌توان ضمن رسمیت بخشی به عدالت، گفتمان خانواده محور را ترویج دهد، اظهار داشت: مرکز تحقیقات زن و خانواده بر آن است تا در برنامه سوم توسعه خود، ضمن توجه به پارامترهای فعالیت در عرصه بین الملل، از تنگ نظری‌ها به عرصه بین الملل دور شود.
وی به تعاملات و ارتباطات مرکز تحقیات زن و خانواده با نهادهای داخل کشور اشاره نمود و ابراز داشت: متاسفانه اکثر نهادهای داخلی در مواجهه با ارتباطات داخلی و بین المللی به دنبال متینگ‌های تبلیغاتی بوده، توجه چندانی به شکل گیری ادبیات جدید در راستای ارتباط با متفکران جهان اسلام و سرحلقه‌های کنش‌گری اجتماعی برای بازتولید ادبیات مشترک، ندارند.
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد به برخی از پروژه‌ها و طرح‌های پژوهشی در دست اقدام مرکز تحقیقات زن و خانواده اشاره نمود و یادآور شد: تربیت نیروهای متخصص ناظر به نیازهای بین المللی در حوزه مطالعات زن و خانواده، از جمله رویکردهای نو در این مرکز تحقیقاتی است.
وی در ادامه ضمن ارائه گزارشی از اقدامات پژوهشی مرکز تحقیقات زن و خانواده با تولید 15 طرح پژوهشی در سال جاری اشاره نمود و خاطرنشان کرد: پزوهشگران این مرکز 15 مقاله علمی- پژوهشی را در نشریات مختلف به چاپ رسانده‌اند؛ گسترش ارتباطات و همکاری‌های علمی با 120 نهاد علمی در قالب برگزاری و حضور در کنفرانس‌ها، نشست‌ها و همایش‌ها از دیگر اقدامات ارزشمند این مرکز تحقیقاتی به شمار می‌رود.
برپایی کرسی‌های ترویجی در مرکز تحقیقات زن و خانواده از دیگر مباحثی بود که حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد در این رابطه گفت: مرکز تحقیقات زن و خانواده در سال جاری 4 کرسی هم اندیشی و 14 نشست علمی را در حوزه جنسیت، زن و خانواده برگزار نموده است.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده توجه به آموزش های ترویجی را از دیگر رویکردهای مرکز تحقیقات زن و خانواده برشمرد و ابراز داشت: دوره‌های اموزش حضوری و نیمه حضوری متعددی با حضور بیش از 1200 نفر از دانش پژوهان برگزار شده است.
حجت الاسلام والمسلمین زیبایی‌نژاد در بخش پایانی سخنان خود توضیحاتی را در رابطه با اهمیت توجه به پرورش نخبگان پژوهشی در حوزه مسائل زن و خانواده ارائه نمود.
حجت الاسلام دهقان، نیز در ادامه این نشست گزارشی از فعالیت های بین المللی این مرکز تحقیقات ارائه نمود و ابراز داشت: استقبال و میزبانی از اندیشمندان و نخبگان و اساتیدی از کشورهای اروپایی، آسیاسی و افریقایی از رویکردهای بین المللی این مرکز است.
معاون پژوهش مرکز تحقیات زن و خانواده در بخش پایانی سخنان خود گزارشی از بانک مقالات مرکز تحقیقات زن و خانواده ارائه نمود و یادآور شد: ترجمه آثار به زبان‌های مختلف و ناظر به نیازهای عرصه بین الملل، همواره مورد توجه مرکز تحقیقات زن و خانواده بوده است.
2. ظرفیت‌های بین‌المللی نهادهای پژوهشی درحوزه جنسیت و خانواده
آیت الله رمضانی
خلاصه مباحث:
آیت الله رمضانی، دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(علیهم السلام) در آئین اختتامیه مرکز تحقیقات زن و خانواده، ضمن تبریک هفته پژوهش، پژوهش را مهمترین عقبه نه تنها آموزش، بلکه تمام عرصه های اجتماعی دانست و یادآور شد: توجه به اخلاق و نقد عالمانه نظریه‌ها و دیدگاه‌ها، از مهمترین مباحث مطرح در عرصه پژوهش است.
وی ضمن ابراز خرسندی از فعالیت خوب و عالمانه مرکز تحقیقات زن و خانواده، اظهار داشت: تاسیس و راه اندازی حوزه تمحض علمی در مرکز تحقیقات زن و خانواده، امر بسیار مهم و ارزشمندی است که تاثیرات خود را در عرصه های مختلف این حوزه دانشی خواهد گذاشت.
دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(علیهم السلام) در ادامه ضمن تأکید بر اهمیت هم افزایی نهادهایی چون، مرکز تحقیقات زن و خانواده و مجمع جهانی اهل بیت(علیهم السلام)، اظهار داشت: تحقیقات وسیع و دقیق این مرکز در حوزه مطالعات زن و خانواده را می‌توان در شورای کتاب مجمع جهانی مورد بهره برداری قرار داد.
وی بر لزوم عقد تفاهم‌نامه همکاری، تعریف وظایف فی‌مابین و اهتمام به اجرایی سازی بند بند آن، تأکید نمود و خاطرنشان کرد: امیدواریم بتوانیم از ثمره تلاش‌های عالمانه و ظرفیت‌های این مجموعه که توسط اعضای هیئت علمی شکل گرفته، حداکثر استفاده را داشته باشیم.
آیت الله رمضانی با بیان این که فعالیت در عرصه بین الملل باید ناظر به شرایط و اقتضائات قاره‌ای و منطقه ای باشد، خاطرنشان کرد: باید تعریف دقیقی نسبت به جایگاه زن و خانواده از منظر دین، قرآن و روایات اسلامی داشته باشیم.
دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(علیهم السلام) جریان‌ها و اندیشه‌های حکام بر جهان را مورد توجه قرار داد و ابراز داشت: توجه به گستره منطقه‌ای، فعالیت جریان‌ها و اندیشه‌ها در نوع ارائه محتواهای دینی نقش بسزایی دارد.
سخنران نشست بر اهمیت نقش دین در مدیریت عرصه‌های مختلف زندگی اشاره نمود و یادآور شد: توسعه بحث لیبرالیسم به ویژه لیبرالیسم اخلاقی؛ مانعی بزرگ برای بهره گیری از دین در غرب، حتی در قالب نگاه‌های حداقلی است.
وی با بیان این که مسلمانان با تمسک به قوانین بین المللی، می‌توانند دعاوی حقوقی را علیه هتاکان به دین دنبال نمایند، خاطرنشان کرد: شیعه با توجه به اجتهاد پویا، توان پاسخ گویی به تمام نیازهای بشری در حوزه های مختلف اجتماعی را دارد.
آیت الله رمضانی اشاره‌ای به نوع نگاه‌های امانیستی و لیبرالیسی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اخلاقی نمود و با بیان این که نگاهی که غرب به زن دارد با نگاه در شرق متفاوت است، ابراز داشت: عدم توجه به فلسفه احکام در نظام اسلامی، تعارض جدی را در حوزه‌های مختلف ایجاد نموده است.
وی تمرکز به فعالیتهای مبدانی و تقویت ارتباط با نهادهای همسوی بین المللی را مهم ارزیابی نمود و اذعان داشت: در سال‌های گذشته خانم دکتر علاسوند با حضور در کشور آلمان، موضوع هویت زن از منظر دین و کرامت زن در نگاه دینی را مورد توجه قرار داده بودند که مورد استقبال حضار و اندیشمندان این کشور قرار گرفت.
آیت الله رمضانی ضمن تأکید بر اهمیت جایگاه ارائه پاسخ‌های قوی ناظر به نیازهای بین المللی، خاطرنشان کرد: دین، قرآن و آموزه‌های الهی به لحاظ محتوایی، مترقی ترین اندیشه در زمینه دفاع از حقوق زن و خانواده است که کمتر مورد توجه مسلمانان قرار گرفته است.
دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(علیهم السلام) با بیان این که زنان مسلمان در غرب، احساس آرامش و امنیت نمی‌کنند، خاطرنشان کرد: اندیشه‌های حاکم بر غرب به دنبال هضم فرهنگ زیست زن مسلمان در فرهنگ غربی است.
وی در ادامه ضمن ارائه گزارشی از مصادیق زن ستیزی در غرب، با بیان این که تنها در سال 2017 صدها حمله نژادپرستانه به زنان مسلمان صورت گرفته است، یادآور شد: فرهنگ غربی محدودیت های جدی را برای زن مسلمان ایجاد نموده است.
سخنران این نشست بر اهمیت احصاء ادبیات احکام حقوق بین الملل از منظر فقهی اشاره نمود و یادآور شد: باید احکام فقهی را ناظر به نیازهای عرصه بین الملل تعریف نموده، به موضوع دفاع از حقوق زنان از منظر اسلام توجه بیشتری داشته باشیم.
دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت(علیهم السلام) تأکید کرد: باید از فضای محدود فعلی خارج شده، حضور میدانی را جدی بگیرم؛ برای پاسخ گویی دقیق به پرسش ها و نیازهای بین‌المللی، باید با چالش‌ها و تعارضات شکل یافته، موجهه مستقیمی داشته باشیم.
وی با اشاره به این که باید تعامل و هم افزایی بین‌المللی را بیش از پیش مورد توجه قرار دهیم، اظهار داشت: دیالوگ عنصری مهم در شکل دهی به هم افزایی بین المللی، میان آزاد اندیشان جهانی است.
آیت الله رمضانی در پایان تصریح کرد: اگر دیدگاه های خود را شایسته و با زبان قرآن ارائه دهیم، جامعه بشری امروز بهترین استقبال را از اندیشه‌های اسلام ناب خواهند داشت.
3. گزارشی از شش سال فعالیت دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی مطالعات جنسیت و خانواده
دکتر محمد‌تقی کرمی
سردبیر دوفصلنامه
تقدیر از پژوهشگران برتر
تقدیر از همکاران دوفصلنامه مطالعات جنسیت و خانواده
کانال مرکز تحقیقات زن و خانواده در سروش
کانال مرکز تحقیقات زن و خانواده در ایتا
با ما همراه باشید
