مدرسه پاییزه رویکرد راهبردی به الهیات جنسیتی
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده زن و خانواده، مدرسه پاییزه با موضوع "رویکرد راهبردی به الهیات جنسیتی" از نیمه دوم مهر به مدت 16 هفته در روز های شنبه و یکشنبه با تدریس استاد
حجت الاسلام والمسلمين زیبایی نژاد به صورت حضوری و برخط برگزار می شود.
مکان برگزاری دوره: قم، بلوار الغدیر، کوچه 10، پلاک 5 ، پژوهشکده زن و حانواده، طبقه دوم سالن نشست ها
علاقه مندان جهت ثبت نام از طریق لینک ذیل اقدام نمایند
http://register.wrc.ir/view.php?id=50064
درباره رویکرد راهبردی به الهیات جنسیتی
۱ـ در گذشته کلام سنتی بر مباحث مربوط به مبدأ و معاد، یعنی توحید، صفات الهی، عدالت الهی، جبر و تفویض، معاد جسمانی و روحانی و مباحثی از این دست متمرکز شده بود؛ شاید به این دلیل که این مباحث در قرون ابتدایی پس از اسلام محور مباحثات اندیشمندان بود. با آن که در قرون اولیه، به ویژه زمان حضور ائمه (علیهم‌السلام)، مباحث کلامی حول محورهای زنده و پویا جریان داشت اما پس از آنان کلام گرفتار انزوای تاریخی شد و از پرداختن به امور مهم و مجادلات روز فاصله گرفت. اگر کلام را عهده‌دار تبیین دین و آموزه‌های دینی و دفاع عقلانی از کلیت دین یا آموزه‌های دینی بدانیم، مسئله‌های آن بسیار فراتر از مباحث مبدأ و معاد است و به حوزة انسان‌شناسی (چه شناخت ماهیت و هویت انسان در ابعاد مختلف زیست‌شناسی، روان‌شناسی و غیره و چه شناخت مناسبات انسانی)، جهان‌شناسی و عرصه‌هایی که دین دربارة آنها آموزه‌هایی دارد، تعمیم می‌یابد. در این معنای توسعه یافته از کلام، که در ادبیات جدید به آن الهیات نیز اطلاق می‌کنند، موضوع زن و مرد، در ابعاد مختلف از جمله ابعاد هستی‌شناسانه، جامعه‌شناسانه، اخلاقی و تربیتی مورد توجه قرار می‌گیرد. در اینجا دغدغة متکلم ارائة تصویری منسجم از جنسیت و دیدگاه جنسیتی اسلام در حوزه‌های فوق و دفاع عقلانی از آموزه‌های اسلامی است.
۲ـ آموزه‌های اسلامی را به دو گونه می‌توان تصویر نمود:
اول. آموزه‌های متکثر که هر یک به تنهایی حامل یک معنا و نشاندة یک حساسیت است
دوم. مجموعه‌ای از آموزه‌های متکثر که روح واحد بر آنها جاریست، هدفی واحد را دنبال می‌کنند، دارای اهداف میانی‌اند، بر اساس اهمیت طبقه‌بندی می‌شوند، در حوزه‌های بینش، گرایش و رفتار با یکدیگر مرتبط و درهم تنیده‌اند و می‌توان از آنها برنامه‌هایی برای دستیابی به اهداف، برای راهبری فرد و اجتماع در مرحله‌بندی‌هایی خاص، به دست آورد. رویکرد راهبردی بر اساس تصویر دوم تقریر می‌شود.
رویکرد راهبردی به الهیات جنسیتی عهده‌دار دو وظیفة مهم است:
اول. خوانش آموزه‌های دین بر اساس رویکرد راهبردی
دوم. تطبیق نگاه راهبردی بر حوزة جنسیت و خانواده
۳ـ آنچه کنشگران و نخبگان انقلابی فعال در حوزة زن و خانواده را وحدت می‌بخشد پذیرش اسلام سیاسی و فصل‌الخطاب دانستن مطالبات رهبر انقلاب، در موضع عمل اجتماعی است. در عین حال بررسی کارشناسی مواضع فعالان انقلابی در سه دهة اخیر نشان‌گر رویکردهای متمایزی در میان آنان است. به‌طور کلی می‌توان سه رویکرد را در میان آنان مشاهده و بر اساس شاخص‌هایی از یکدیگر متمایز نمود. این سه رویکرد عبارتند از:
- رویکرد توسعه‌گرا که تمایز میان الگوی سوم (زن مسلمان) و زن غربی را در نگاه جنسی به زن می‌داند، نزاع میان اسلام و غرب را به عرصة اخلاقی و سیاسی فرو می‌کاهد، کم و بیش با ادبیات توسعه همراه است و بر بعد اجتماعی زنان تاکیدی ویژه می‌نماید.
- رویکرد اجتهادگرا که تمایزگذاری با غرب را علاوه بر عرصة سیاست و اخلاق به حوزة حقوق هم گسترش می‌دهد. این رویکرد خواهان آن است که فقه در تدوین سیاست‌ها و قوانین کشور مورد توجه قرار گیرد. این رویکرد بر بعد خانوادگی زنان تاکید بیشتری دارد.
- رویکرد راهبردی. این رویکرد علاوه بر آن که در حوزه‌های سیاسی، اخلاقی و حقوقی با غرب تمایزگذاری می‌کند، معتقد است نکتة اصلی را باید در نزاع تمدنی و تمایز عقلانیت‌ها جُست. دغدغة اصلی طرفداران این رویکرد آن است که جامعة اسلامی فضایی برای تجلی نظام معرفت و نظام حساسیت اسلامی باشد تا در ذیل این عقلانیت مسلط امکان تاکید بر نظام رفتاری فراهم شود. نقد اساسی این رویکرد به شیوة حکمرانی موجود آن است که اسلامیت را به حساسیت بر آموزه‌های تشریعی فرو می‌کاهد، حال آن که آموزه‌های تشریعی، در فضای غلبة گفتمان ناسازگار با آن، به درستی تحقق نمی‌یابد.
رویکرد راهبردی به الهیات جنسیتی درصدد تقریر بخش مهمی از ادبیات رویکرد راهبردی در حوزه الهیات جنسیتی و چگونگی استفاده از این ادبیات در تحلیل متون و اسناد (سیاست‌ها، قوانین و معاهدات) است.
سرفصل های دوره
بخش اول (مقدماتی)
- مفهوم محوری در اندیشه اسلامی و آثار و الزامات آن
- خصلت شبکه‌ای در نظام معنایی
- نظام اولویت‌ها
- عقل، عقلانیت، تعقل، هویت
- جامعه آرمانی
- نظام تربیت، سیالیت‌ها و ثبات‌ها
- متربی به مثابه کنشگر فعال
- غیریّت‌سازی و مرزبندی
- اتصال ساحت‌های حیات
- بازنمایی‌ها، روایت‌ها و کلان‌روایت‌ها
- قدرت و مقاومت/ تربیت مقاومتی
- محتوای تربیت، ساختار تربیت
- تربیت فعال و تربیت منفعل
بخش دوم(تکمیلی)
- فلسفه زوجیت
- برابری انسانی و ارزشی/ تمایز تکوینی
- هویت جنسی
- تمایز نقش‌ها/ مشارکت اجتماعی
- تمایز حقوقی
- جنسیت و تربیت
- خانواده در اسلام
- امر جنسی
