با حضور تنی چند از اساتید برجسته اخلاق و تربیت در پژوهشکده زن و خانواده، نشست هم اندیشی درباره محورهای اخلاقی همایش بین المللی خانواده مقاوم برگزار شد.
به گزارش دبیرخانه این همایش، در این دیدار که عصر روز پنجشنبه 24 فروردین در قالب سلسله رایزنی ها و هم اندیشی ها با متخصصان برجسته در هر یک از محورهای موضوعی همایش بین المللی «خانواده مقاوم: چالش های اخلاقی در جهان متحول» برگزار می شد، حجت الاسلام والمسلیمن زیبائی نژاد، رئیس پژوهشکده زن و خانواده و دبیر علمی همایش، دکتر زهرا شریف، دبیر اجرایی همایش و عضو هیئت علمی و نیز دکتر زهرا داورپناه از اعضای هیئت علمی پژوهشکده در سمت میزبانان و حجت الاسلام والمسلمین استاد دکتر هادی صادقی، مدیرگروه اخلاق دانشگاه قرآن و حدیث، دکتر عبدالله عمادی و حجت الاسلام والمسلمین دکتر سیدمحمد باقر میرصانع از پژوهشگاه قرآن و حدیث در سمت میهمانان حضور داشتند.
در ابتدای این جلسه، حجت الاسلام والمسلیمن زیبائی نژاد با اشاره به مطالبه مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب از نهادهای حاکمیتی و غیرحاکمیتی و نیز نخبگان در خصوص چگونگی حفظ قشر جوان کشور در برابر سیل تهاجم به ارزش های اخلاقی، اظهار داشت که بر اساس همین فراز از بیانیه گام دوم، پژوهشکده زن و خانواده برنامه سوم توسعه فعالیت های علمی اش را بار رویکرد مقاومتی به خانواده حساس نموده که نقطه عطف آن برگزاری همایش بین المللی «خانواده مقاوم: چالش های اخلاقی در جهان متحول» خواهد بود.
رئیس پژوهشکده زن و خانواده خاطرنشان کرد: خانواده در طول تاریخ همواره در امر تربیت با یک سری چالش هایی مواجه بوده است اما ساختارهای فرهنگی اجتماعی و اقتصادی آنچنان مزاحمتی برای خانواده نداشته است، اما در دهه های اخیر و با سیطره یافتن سرمایه داری متاخر، ساختارهای فرهنگی، اقتصادی و حتی علمی ارزش هایی ناهمسو با ارزش های اخلاقی و خانوادگی را بسط می دهند که توانمندی های خانواده در راهبری را به چالش می کشد. زیبایی نژاد سپس با اشاره به اهداف همایش ادامه داد: در این همایش در پی پاسخ به این پرسش هستیم که حال خانواده چگونه باید رویکردهای تربیتی خود را در این فضا که در طول تاریخ بی سابقه بوده بازنگری کند و ضمن فهم موقعیت تهدید ظرفیت های خود را بازسازی کند.
دبیرعلمی همایش بین الملی خانواده مقاوم سپس به محور اخلاق در ذیل همایش پرداخت و گفت: از ارتباط دادن موضوع اخلاق با موضوع مقاومت سه پرسش برای ما مطرح می‌شود: اول اینکه اصولاً صحیح که ما در حوزة اخلاق بحث از مقاومت اخلاقی آغاز کنیم و یا آن که باید تحلیل کلان‌تری داشته‌باشیم مثل تولی و تبری و دیگری عقلانیت توحیدی و غیر‌توحیدی در طرح تاریخ و بحث مقاومت را ذیل آن فهم کنیم و بررسی کنیم که اصولاً مقاومت فعلی اخلاقی است یا نه. بحث دیگر که مکمل همین پرسش است آنست که مقاومت صرف‌نظر از نتایجی که به دنبال دارد (موفقیت‌آمیز بودن یا نبودن) فعلی اخلاقی است یا نه.
دوم: همین پرسش را اگر مقید به حوزة اخلاق کنیم چه تصویری پیدا می‌کند عین مقاومت در برابر موج رذائل اخلاقی در چه فرضی اخلاقی است و در چه فرضی نیست؟ و پرسش سوم که شاید مهم‌تر باشد این است که چه الگوهای اخلاقی مقاومت ساز و چه الگوهای مقاومت سوز است. آیا می‌توان از فلسفة اخلاق موجود چنین انتظاری داشت یا نه؟ به تعبیر دیگر اخلاقی زیستن الگوهای متعددی دارد نتایج متفاوتی را به ارمغان می‌آورد. باید دید کدامیک از این الگوهای اخلاقی مقاومت‌ساز است و یا آیا این الگو از الگوهای رذیلت اخلاقی دیگر بهتر است یا نه. دبیر علمی همایش بین المللی خانواده مقاوم همچنین در تشریح مضمون مقاومت افزود: مقاومت از نظر ما شامل گم نکردن مسیر و در عین حال وجه جوششی آن یعنی بر رفع موانع موجود در همین طی کردن مسیر است.
در ادامه این نشست حجت الاسلام والمسلمین دکتر صادقی ضمن استقبال و تقدیر از ایده برگزاری این همایش بر اهمیت پرداختن به امر تربیت اخلاقی در کنار اخلاق در این همایش تاکید کرد و اضافه کرد که نقش کهن-الگوها و نظریه های مدرن اخلاقی می بایست همزمان بررسی شود تا اهداف علمی همایش در بخش اخلاقی میسر شود.
وی با اشاره به اینکه دیدگاه نهاد حکمرانی به مکاتب اخلاقی ممکن است در مقاطع زمانی مختلف با دیدگاه مورد نظر همایش متفاوت باشد لذا باید این جنبه از موضوع نیز مورد قیاس و توجه قرار گیرد.
حجت الاسلام والمسلمین دکتر میرصانع نیز در این نشست بر لزوم تعریف دقیق اخلاق تاکید و خاطرنشان کرد که متاسفانه امروزه در سطح جامعه، اخلاق به طور مطلوب فهم نشده و در نتیجه، نسبی گرایی اخلاقی و اعتدال گرایی گسترش پیدا کرده است که البته این رویکردها هم با برداشت های نادرست از آنها درهم آمیخته و مورد استفاده قرار می گیرند. دکتر میرصانع پرداختن به این حقایق را از الزامات علمی ونظری قابل توجه در خلال برگزاری این همایش دانست.
در ادامه این نشست همچنین دکتر عمادی از پژوهشگران حوزه اخلاق ضمن ارائه گزارشی از نتایج تحقیقات خود در خصوص ازدواج و ازدواج گریزی در جامعه امروز ایرانی، آمارهای میدانی در این خصوص را مغایر با برخی مواضع خوشبینانه مسئولین درباره وضعیت امر ازدواج و تشکیل خانواده جوانان خواند و افزود که بر اساس این مطالعات، روند ازدواج گریزی در میان جوانان به واسطه مشکلات عدیده اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رو به افزایش شدید گذاشته است و تعریف ارزش ها و ضدارزش ها و باورهای جوانان در این زمینه در حال تغییر گسترده است.
این پژوهشگر عرصه اخلاق اضافه کرد که این تغییرات نشان می دهند که خانواده گرایی در ایران در حال تغییر است، چنانکه آمار ازدواج های سفید، غیررسمی و همباشی افزایش یافته و باورهای جوانان درباره مسائل مهمی چون مشروعیت دینی ازدواج و فرزندآوری حاصل از آن در حال تغییر و فاصله گرفتن از باورها واصول مورد قبول نسل قبل است.
دکتر عمادی در پایان سخنانش ضمن تمجید از برگزاری این همایش، آن را فرصتی مغتنم برای به بحث گذاشتن موضوعات پراهمیت اجتماعی و فرهنگی از سوی دانشوران اخلاق و تربیت در کشور دانست اما خواستار آن شد که در این گونه برنامه ها، فضای گفتگو میان گفتمان های متفاوت و مخالف میان صاحب نظران از طریق اتخاذ گستره ای وسیع تر از تعریف ارزشهای اخلاقی ایجاد شود تا این معضلات اجتماعی به بهانه پرهیز از سیاه نمایی و برچسب های مشابه مورد غفلت واقع نگردد.
.
