ظرفیت های همکاری پژوهشکده زن و خانواده، وزارت ارشاد اسلامی و صدا و سیما درخصوص همایش خانواده مقاوم

به گزارش روابط عمومی پژوهشکده زن و خانواده، ظرفیت های همکاری سه جانبه پژوهشکده زن و خانواده، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما در خصوص برگزاری این همایش در نشست مشترک دبیر علمی همایش بین المللی خانواده مقاوم و هیئت همراه با مدیران وزارت ارشاد و صدا وسیما مورد بررسی قرار گرفت.

در این نشست که صبح روز دوشنبه 26 تیرماه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد، دکتر محمد حسین ظریفیان یگانه، مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی این وزارت ضمن خوشامدگویی به هیئت حاضر از پژوهشکده زن و خانواده، با اشاره به تعاملاتی که از زمان کلید خوردن همایش بین المللی خانواده مقاوم با این پژوهشکده داشته است، این همایش را گامی موثر در جهت اعتلای ارزش های خانواده و یادآوری آن در جامعه امروز با توجه به تحولات اخیر خواند و ابراز امیدواری کرد این همایش با همکاری نهادهای مربوطه از جمله این وزارتخانه و سازمان صدا و سیما به نحو احسن برگزار گردد.

حجت الاسلام و المسلمین زیبایی نژاد دبیر علمی همایش بین المللی خانواده مقاوم نیز در این دیدار ضمن قدردانی از مساعدت و همراهی مطلوب این وزارت با همایش، در تبیین ایده این همایش بین المللی گفت: همواره مقوله های مرتبط با خانواده نظیر تربیت، کنشگری فرهنگی و مقوله های مرتبط با خانواده به هر نحو همواره در طول تاریخ با مشکلاتی مواجه بوده و بدون چالش نبوده است. وی با اشاره به آیاتی از قرآن کریم  افزود: سنت خدا این است که برای کلیه پیامبران جریان مخالف راه بیندازد و جن و انس با همدیگر هم افزایی دارند.

 این سنت تنها مخصوص انبیاء نیست و  طبق این سنت خدا کسانی را سر راه مومنان قرار می دهد که به اصطلاح عامیانه حال آنها را بگیرند و طبق این روایت اگر خدا می خواست چنین نباشد، آن ها نمی توانستند در برابر جریان نبوت مقاومت کنند لذا بنا این است که هدایت و رسالت از مسیر سنگلاخی عبور کند و همواره در طول تاریخ بوده و جدید نیست.

وی با گذر از این سنت الهی از پدیده جدیدی سخن به میان آورد و گفت: آنچه جدید است چیزی است که به گونه ای کاستلز در کتاب عصر اطلاعات اش به آن اشاره می کند و می گوید برای اولین بار در طول تاریخ اتفاق افتاده است که متغیرهای نظام سرمایه داری در حال تعیین ساختارهای سیاسی اجتماعی و فرهنگی می شود یعنی ما اگر در گذشته می گفتیم توسعه اقتصادی، الان می گوییم توسعه همه جانبه با محوریت امر اقتصاد، چون این اقتصاد نئولیبرال است که همه چیز را تحت تاثیر خودش قرار می دهد و راهبری می کند و لذا ما با یک پدیده جدیدی مواجه شدیم که طی آن، ساختارها در خدمت و همسو با نهاد خانواده نیستند، بلکه در خدمت سرمایه داری نئولیبرال اند.

میهمان وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی، سپس با اشاره به حکایت و ابیاتی از شیخ اجل سعدی شیرازی در باب قناعت و لزوم حفظ تعادل عاقلانه میان میزان دخل و خرج، قناعت را رفتاری دارای ارزش و پرستیژ در گذشته خواند که امروزه اگر فرزندمان را به آن توصیه کنیم نه تنها پذیرفته نمی شود بلکه فخر فروشی به داشتن لوازم شخصی نو و گرانقیمت جای آن را گرفته است و ساختارها به نحوی است که فرهنگ ما را نیز شعار "در لحظه زندگی کن" حک شده بر روی قوطی پپسی دارد تعیین می کند، لذا نباید انتظار داشته باشیم از این ساختارهای فرهنگی تقوا و ارزش های ثابت اخلاقی دربیاید!

دبیر علمی همایش بین المللی خانواده مقاوم ادامه داد: در این پدیده نوظهور حتی ساختار علم هم تحت تاثیر پارادایم پست مدرنیسم در خدمت صنعت از جمله صنعت سکس، در خدمت اباحه گرایی و نظام سرمایه داری است. به نحوی که مشاهده می کنیم علم تا دهه 70 میلادی همجنسگرایی را اختلال جنسی می داند اما به تدریج از آن دهه به بعد آن را گرایشی از جمله گرایش های جنسی تعریف می کند و الان در تلاش هستند که هموفوبیارا ذیل اختلالات روانی تعریف کنند! و گزارش هایی از سال های قبل حتی در دست است که این گرایش ها مبتنی بر استناد به علم در میان دانش آموزان در کشور رسوخ یافته است!

 

دبیر علمی همایش خانواده مقاوم با اشاره به ابعاد مختلفی چون بعد مردمی و حاکمیتی در قبال این حقیقت، افزود: در بعد حاکمیتی هرجا ما متوجه شدیم که در موقعیت تهدید هستیم موفق به حل مشکل شدیم  اما در عرصه فرهنگی این درک موقعیت تهدید را نداریم بلکه توهم قدرت داریم .

حجت الاسلام و المسلمین زیبایی نژاد سپس همین بحث فهم موقعیت تهدید را در ساحت خانواده مطرح کرد و افزود: در این موقعیت مسئله ما این است که خانواده چگونه موقعیت جدید را فهم کند، فهمی که بصیرت به او بدهد تا دریابد که این موقعیت حاد چه خطراتی دارد و چه فرصت هایی، چرا که جهانی شدن همه اش تهدید نبوده و نباید سیاه نمایی از این کلام برداشت شود و فرصت ها و ظرفیت های خوبی هم در این موقعیت وجود دارد، و در ادامه خانواده باید به این درک برسد چگونه باید توانمند شود، انگیزه خود را تقویت کند و بتواند کنشگری فعال در این موقعیت جدید داشته باشد. این ها پرسش هایی است که پرسش ماست و مخاطب آن خانواده است.

دبیر علمی همایش خانواده مقاوم سپس نسبت به نهاد تعلیم و تربیت ناظر به همین موضوع وارد بحث شد و گفت: نظام تعلیم و تربیت رسمی چه فهمی از این موقعیت جدید دارد و این فهم چگونه باید در اسناد راهبردی این نهاد باید منعکس شود، در حالیکه سند تحول آموزش و پروش ما بسیار بسیار انتزاعی است و از مفاهیمی مانند نیل به حیات طیبه سخن می گوید و از اینکه مسئله روی میز چیست و امروز ما با چه چالش تربیتی مواجه هستیم چیزی نمی گوید.

 

کنشگری فرهنگی و نتایج ناامیدکننده آن از دهه هفتاد بدین سو در کشور، موضوع دیگری بود که زیبایی نژاد به آن پرداخت و از لزوم کشف علت آن گفت و پاسخ داد:  کنشگران از این نسل جدید و پوست انداخته  درک صحیحی ندارند. اینکه الگوی تبلیغی و کنشگری ما چه تحولاتی با توجه به این حقایق باید پیدا کند پرسش اصلی ماست.

حوزه علمیه و عملکرد آن در قبال تربیت ساحت دیگری بود که مورد بحث دبیر علمی همایش خانواده مقاوم قرار گرفت. ایشان در این باره با مطرح کردن این پرسش آغاز به بحث کرد که آیا طلابی که امروز وارد حوزه علمیه می شوند همان روحیات طلبگی دهه های قبل را دارند؟! یا متحول شده اند؟ اینها را چگونه باید تربیت کرد؟ با دست فرمان سابق نمی شود این کار را کرد و نکته مهمتر آن است که همین ها وظیفه تبلیغ و تربیت را در آن جامعه رو به تحول و جدید را بر عهده دارند.

 

عضو هیئت علمی گروه مبانی نظری پژوهشکده زن و خانواده سپس با اشاره به تغییرات صورت گرفته در تعریف جنسیت و انواع آن خاطرنشان کرد: در دهه 40 و 50 میلادی  علم زیست شناسی انسان را یا مذکر و یا مونث می داند اما امروزه این تقسیم بندی رد می شود و صحبت از وجود طیف جنسی به جای انواع جنسی است! که تا حدود 15 نوع گرایش جنسی را شامل می شود و جامعه شناسی پست مدرن هم با تکیه بر همین نگرش طیفی به جنس ادعا می کند همانگونه که "ناهمجنس خواهی" برساخت اجتماع است و منشاء تکوینی ندارد، "همجنس خواهی" هم برساخت اجتماع است و منشا تکوینی ندارد و همه اش نگاه برساخت گرایانه دارد و جامعه شناسی برساخت گرا به رغم وجود برخی تفاوتها در زبان شان همه در خدمت همین جریان پست مدرنیستی و نظام سرمایه داری است.

حجت الاسلام و المسلمین زیبایی نژاد به ادبیات تاریخی در حال شکل گیری از سوی برخی نویسندگان و دانشگاهیان ایرانی نیز گریزی زد و افزود که این جریان با بازخوانی تاریخ امر جنسی ادعا می کند که تا قبل از مشروطه ما در جامعه ایرانی با تنوع امر جنسی مواجه بوده ایم! و از این طریق درصدد القای ایجاد پیوند میان نگرش طیفی به امر جنسی و گذشته تاریخی ما به جوانان با مستندات علمی هستند که در این میان جریان طرفدار تقوا و ارزش های اخلاقی در منگنه قرار می گیرند! که در کنار این ساختار علم، ساختارهای دیگری فرهنگی در عرصه هایی چون فضای مجازی و رسانه ها نیز با وضعیت معلوم شان به این روند دامن می زنند.

ایشان در ادامه به منظور تبیین ایده همایش بین المللی خانواده مقاوم اظهار داشت: مسئله روی میز ما این است که ما در یک موقعیت و پیچ تاریخی با ابرچالش هایی مواجهیم که این ابرچالش در موضوع خانواده این است که خانواده و ارزش های اخلاقی در موقعیت تهدید هستند و اگر توهم قدرت داشته باشند زمین می خورند یعنی اگر پدر و مادر تصور کنند می توانند به راحتی ارزش های اخلاقی خانواده را به نسل بعد منتقل کنند زمین خورده اند و باید بپذیرند که در جهان تعارض ها زندگی می کنند یعنی اگر من یک آموزه اخلاقی را به فرزندم منتقل کنم صدها آموزه معارض آن دارد از مراجع دیگر در ذهن او می آید، و حتی برخی نهادهایی که باید متولی اشاعه این ارزش های اخلاقی باشند خودشان گاه مولد ارزش های اخلاقی معارض هستند که با ارزشهای اخلاقی خانواده درگیر است . ادبیات سریال های خانوادگی رسانه ملی حتی در مجموعه های ماه رمضان، ادبیات خانواده و ارزش های خانواده نیست و قرائت دیگری را دارد به نمایش می گذارد که مثلا پدر در آن به جای آنکه هدایتگر-حمایت گر باشد چنین انتظار می رود و القا می شود که نسبت به بچه ها تنها باید حمایت گر باشد و اجازه دهد آنها آن طور که می خواهند باشند.

حجت الاسلام و المسلمین زیبایی نژاد در ادامه  فضای موجود را فضای تهدیدی خواند که در آن گرفتار آمده ایم و افزود: رهبر فرزانه انقلاب در بیانیه گام دوم نهادهای حاکمیتی، غیر حاکمیتی و نخبگان را به بررسی این موضوع فراخوانده‌اند که چگونه می‌توان جوانان را از سیل تهاجم به ارزش‌های اخلاقی مصون داشت؟ یعنی پیش فرض ایشان این است که سیل به راه افتاده است و خانواده باید توانمند شود تا در این سیل، خلاف جهت جریان رودخانه شنا کند! اما چگونه؟ و این چیزی است که باید تبیین شود.

رئیس پژوهشکده افزود: بحث ما این است که گرچه اصول تربیت و برنامه ریزی و سیاستگذاری، تبلیغ و کنش ها کاملا ثابت است اما الگوها کاملا سیال و موقعیت مند هستند و اگر الگوها متناسب با شرایط جدید مذکور بازسازی نشوند زمین خواهیم خورد!

 

وی در ادامه در حضور مدیرانی از صدا و سیما از لزوم پرسش این سازمان از خود درباره این گفت: روزی صدا و سیما تنها مرجعیت منحصر به فرد رسانه ای بود اما امروز تنها یکی از ده ها مرجع است.این مسئله چگونه باید فهم و حل شود که رسانه در حد معقولش در خدمت استمرار و بازتولید ارزش های اخلاقی و استحکام خانواده درآید.

آقای زیبایی نژاد با اشاره به برنامه سوم پژوهشکده  از عنوان "رویکرد مقاومت پویا به خانواده" با الهام از آیه «وَأَن لَّوِ اسْتَقَامُوا عَلَى الطَّرِيقَةِ لَأَسْقَيْنَاهُم مَّاءً غَدَقًا» (جن، 16) سخن گفت و افزود: وقتی روند جهانی شدن می خواهد ریل حرکت ما را تغییر دهد باید مقاومت کنیم تا پیشرفت ما باید بر ریل خودمان باشد و این هدفی کلان است که نقطه عطف آن عزم پژوهشکده برای برگزاری همایش بین المللی «خانواده مقاوم؛ چالش های اخلاقی در جهان متحول» شد. وی علت سطح بین المللی همایش را نیز چنین بیان کرد که چالشی در مقیاس جهانی باید با معاضدت جهانی حل شود و این چالش در سطح جهانی مطرح است و تنها دغدغه ملی نیست.

وی ادامه داد: بسیاری از کشورها پیش از ما، آنهایی که دغدغه حفظ ارزش های خانواده را داشته اند توانسته اند کتاب ها و آثاری در این زمینه تولید کنند و اقداماتی انجام دهند که باید برای شناسایی این اقدامات و آثار و ادبیات تولیده شده علمی درباره آن تلاش شود تا مورد استفاده و استناد قرار گیرد.

زیبایی نژاد درباره اجرای این همایش و اهداف تعیین شده نیز گفت: ترجمه آثار دارای ادبیات غنی، فراخوان مقاله و سفارش مقالات، برگزاری نشست های علمی در برش های تخصصی مختلف با مشارکت دبیر علمی متخصص در موضوع، جلب مشارکت نهادها و موسسات دانشگاهی، حوزوی و حاکمیتی از جمله دفتر مقام معظم رهبری، جامعه المصطفی و دیگر نهادها، تجربه نگاری افراد و گروه های موفق در حفظ ارزشها، در عرصه کنشگری اجتماعی و تبلیغ، اقلیت های مقیم کشورهای غربی، به ویژه خوجه ها که در دنیا پراکنده اند و تجربه آنان در جهت حفظ ظرفیت ها و پیوندهای خانوادگی و ارزش ها را از جمله این اهداف نام برد.

دبیر علمی همایش خانواده مقاوم همچنین خطاب به حاضران از وزارت ارشاد و صداو سیما اظهار داشت: یکی از جاهایی که وزارت ارشاد می تواند به برگزاری احسن این همایش کمک کند آن است که نشستی با این مضمون مشترکا برگزار شود که  ارزشهای اخلاقی و خود خانواده چگونه در فضای کتاب دارد بازنمایی می شود و مقاومت خانواده چگونه باید تصویر شود؟

در ادامه این دیدار حاضران به بررسی ظرفیت های موجود در فضای کتاب و کتابخوانی با تمرکز بر موضوع همایش، شناسایی آثار مکتوب حوزه زن و خانواده، معرفی افراد حاذق در فضای کتاب و رسانه برای حضور در همایش و پیش نشست های آن،  همچنین مشارکت و تعامل با صدا و سیما و مدیران شبکه ها در تبیین ایده همایش و نیز اطلاع رسانی همایش و نهایتا ارتباط مستمر و زمانبندی شده بین این سه مجموعه پرداختند.

 

گفتنی است در این نشست علاوه بر حجت الاسلام والمسلمین زیبایی نژاد و نیز دکتر ظریفیان مدیرکل کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، خانم دکتر شریف دبیر اجرایی همایش بین المللی خانواده مقاوم و عضو هیئت علمی گروه مبانی نظری پژوهشکده؛خانم عروجی معاون ترویج و همکاریهای علمی  پژوهشکده زن و خانواده؛ و نیز آقایان علیکاظم مدیر روابط عمومی از  پژوهشکده زن و خانواده، حجت الاسلام والمسلمین نطنزی قائم مقام شبکه قرآن،  مجید صحاف مدیر شبکه اینترنتی کتاب وزارت ارشاد، استاد مصدق پور از مدیران ارشد خبر برون مرزی سیما، ایمان شمسایی، مدیر کل مطبوعات و خبرگزاری های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژمان محمدی قائم مقام شبکه 1 سیما، محسن فراهانی، مدیر گروه اجتماعی شبکه اول سیما، و نیز آقای گودرزی تهیه کننده سیمای خانواده نیز حضور داشتند که هر کدام با توجه به حوزه کاری تحت اشراف خود به ارائه نقطه نظراتی درباره زمینه های همکاری طرفین حاضر و نهادهای متبوع شان در همایش بین المللی خانواده مقاوم پرداختند.