تاریخ انتشار: 1402/09/05
هفتمین پیش نشست از سری پیش نشست های همایش بین المللی خانواده مقاوم، چالش های اخلاقی در جهان متحول با موضوع خانواده و سیاستگذاری تربیتی با حضور پژوهشگران حوزه خانواده در دانشگاه باقرالعلوم (ع) قم برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی همایش؛ خانم دکتر شهلا باقری عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی در این نشست با اشاره به تاریخچه اهمیت ارتباط نهاد خانواده و نهاد تعلیم و تربیت رسمی کشور که در مدرسه تجلی پیدا می‌کند گفت: از پیش از انقلاب یعنی در سال ۱۳۴۶ اولین اساسنامه انجمن اولیا و مربیان در کشور ثبت شد و پس از انقلاب نیز تا سال ۱۳۹۵ نهاد و ساختار انجمن اولیا و مربیان به عنوان یکی از ساختارها و معاونت‌های پررنگ نظام آموزش رسمی کشور به شمار می‌رفت اما به یکباره در سال ۱۳۹۵ انجمن اولیا و مربیان به یک تشکل غیردولتی تنزل پیدا کرد و این مسئله تاکنون ادامه دارد.وی با انتقاد از این مسئله افزود: در این نگاه وقتی شما مسئله مهم ارتباط میان مدرسه و خانواده را به یک تشکل غیر دولتی تنزل می‌دهید یعنی جایگاه و اهمیت رابطه بین خانه و مدرسه را ندیده‌اید.
خانم باقری انجمن اولیا و مربیان را تنها نهاد رسمی دانست که متولی ارتباط بین خانه و مدرسه است و در بیان اهداف تشکیل آن گفت: این نهاد به وجود آمد تا بتواند هماهنگی بین دو نهاد خانواده و نظام آموزشی را ایجاد کند که هم اینک در آیین نامه مدارس ۲۶ وظیفه به عهده آن گذاشته شده است اما علی رغم این حجم وظایف، نه بودجه‌ای در اختیار آن قرار گرفته است نه نیروی متخصصی که بتواند از پس وظایف آن برآید.
این عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی با تاکید بر اهمیت سند تحولی که در سال ۱۳۹۰ به رشته تحریر درآمد گفت: این سند در شرف انجام است و بارها مورد بازخوانی قرار گرفته است اما ما پس از مطالعه آخرین نسخه آن ندیدیم که ذکری از خانواده و انجمن اولیا و مربیان در آن دیده شود و نقش خانواده در این سند تحول، تنها ذیل زیر نظام تعلیم و تربیت تعریف شده است و نقشی برای آن دیده نشده است.
وی نقش کنونی خانواده را تنها به عنوان یک عنصر کمکی آن هم به صورت کمک کننده مالی در مدرسه‌ها عنوان کرد و ضمن انتقاد از این مسئله افزود: تلاش کردیم که آیین نامه را در برخی زمینه‌ها از جمله بحث مربوط به لباس مدارس یا سرویس ایاب و ذهاب دانش آموزان تغییر دهیم که خوشبختانه توانستیم در خصوص مسئله وسیله نقلیه آیین نامه را عوض کرده و وظیفه این مسئله را به صاحب اصلی آن برگردانیم که این موضوع به تصویب هیئت دولت نیز رسید.
همچنین حجت الاسلام والمسلمین علی لطیفی عضو هیئت علمی پژوهشکده حوزه و دانشگاه و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در این نشست با طرح این مسئله که در حال حاضر وظیفه و ماموریت آموزش و پرورش چیست و اساساً چه نیاز ضروری به مدرسه و ساختار آموزش و پرورش است و آیا ما به آموزش عمومی نیاز داریم یا نه گفت: شکل‌گیری نهاد آموزشی مدرن به واسطه ناامید شدن از دیگر نهادهای سنتی از جمله نهاد خانواده بوده است و این مسئله در تکوین مدرسه بسیار مهم بود.
وی در ادامه با اشاره به نظریات برخی از اندیشمندان غربی در خصوص تشکیل مدرسه تاکید کرد: خانواده نباید کنار گذاشته شود و مدرسه قرار نیست جای خانواده را بگیرد این نگاه کاملاً نگاه اشتباهی است که بگوییم مدرسه باید کارکردهای مربوط به خانواده را انجام دهد.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: نوعی عدم بلوغ در حکومت حاکمان و خانواده و نوع جامعه ایرانی وجود دارد که به واسطه این ضعف آگاهی، مواجهه بالغانه‌ای بین حکومت و خانواده‌ها وجود ندارد.
آقای لطیفی در ادامه به دیدار اخیر فعالان عرصه تعلیم و تربیت با رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: در آن دیدار حضرت آقا تاکید کردند که تمام فعالان عرصه تعلیم و تربیت با دولت همکاری کنند و با آموزش و پرورش هماهنگ باشند.
وی درباره اینکه خود خانواده‌های متدین هم تکلیف خود با آموزش و پرورش را نمی دانند که خواسته اصلی‌شان از این نظام، آموزش است یا پرورش؛ از سویی در اظهارنظرها انتظار کار تربیتی دارند اما از سوی دیگر بشدت مدارس را برای مساله کنکوری تدریس کردن زیر فشار قرار می‌دهند گفت: مسئله کنکور مسئله بسیار حادی در جامعه شده است و باید بگویم کنکور بسیاری از اهداف تربیتی نظام تعلیم و تربیت را نابود می‌کند.
این عضو هیئت علمی پژوهشکده حوزه و دانشگاه در ادامه با تاکید بر اینکه نظام آموزش و پرورش باید از درگیر بودن با بدیهیات خارج شود گفت: تمام تمرکز سیستم آموزشی و تربیتی باید بر این باشد که بتواند به مبانی فکر کند و برنامه‌ریزی داشته باشد.
در حال حاضر به گونه‌ای است که در آموزش و پرورش کسی نمی‌تواند بر روی مبانی و اصول مهم تربیتی تمرکز و فکر کند چرا که درگیر مسائل حاشیه‌ای شده است و برخی از اتفاق‌ها به نفع نظام آموزشی نیست و این مسائل مبتنی بر ارزش‌ها و مبانی تربیتی نیست و باید به نوعی عقلانیت بر این فضا حاکم شود.
همچنین در ادامه این نشست حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید محمدحسین هاشمیان عضو هیئت علمی و مدیر گروه سیاست گذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در در خصوص موضوع این جلسه با عنوان نسبت بین خانواده و نظام تعلیم و تربیت رسمی کشور، کنشگران اصلی این موضوع را خانواده دولت و مدرسه دانست و با اشاره به نظرات برخی از اندیشمندان آمریکایی گفت: در این خصوص من محور اصلی را به دولت می‌دهم و باید بگویم دو چالش مهم وجود دارد که یکی از آنها آن است که اگر دولت می‌خواهد در عمل کارآمد باشد باید از نگاه سیاسی داشتن به این مسئله پرهیز کرد و در عمل مداخلات دولت باید بر اساس مصلحت عموم باشد.
وی با تاکید بر اینکه با نگاه سیاسی مسئله حل نمی‌شود بلکه منافع سیاسی برخی تامین می‌شود گفت: در کشور ما دو مسئله سیاست و اداره از هم تفکیک نشده است و کشاکش‌های سیاسی به نفع اداره و عملگرایی نیست.
حجت الاسلام والمسلمین هاشمیان نگاه مسئله محور داشتن و اقدامات میدانی انجام دادن، به دور از نگاه ریشه یابانه و مبنایی در این حوزه را مورد توجه قرار داد و افزود: لازم است به خانواده، مدرسه، دولت و رسانه نگاه سیستمی داشته باشیم چرا که اگر مناسبات بین این‌ها درست طراحی نشود با اختلال عملکرد روبرو خواهیم بود. از طرفی وظایف و نقش‌ها به واسطه این نگاه سیستمی تعریف می‌شوند و با این روش می‌توان تعاملات بین سیستم‌ها را مشخص کرد.
گفتنی است در ابتدای این نشست حجت الاسلام سوزنچی عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم (ع) و دبیر جلسه با اشاره به دغدغه‌هایی که باعث برنامه‌ریزی برای همایش بین‌المللی خانواده مقاوم شد گفت: خانواده در فضای مدرن و تحولات مدرنیته دچار چالش‌های متعددی شده است و این نوع نظام آموزش و پرورش مدرن که تا حد زیادی فرایند تربیت فرزندان را کاملا از خانواده بیرون می‌آورد و به خانواده حتی اجازه رصد جدی فعالیتهایش را نمی‌دهد در طول تاریخ بشریت بی‌سابقه بوده است.
وی در این خصوص افزود: در سبک آموزش و پرورش جدید ۱۲ سال از مهمترین مقطع تربیتی بچه‌ها در محلی به نام مدرسه می‌گذرد که به طور کامل از فضای خانه و خانواده جداست و دانش‌آموزان در سیستمی قرار می‌گیرند که خانواده هیچ اطلاعی از آن سیستم ندارد.
آقای سوزنچی با اشاره به یکی از محورهای همایش بین‌المللی خانواده مقاوم که مبحث مربوط به مواجهه و نسبت خانواده با آموزش و پرورش و سیاست‌های تربیتی است گفت: تلاش می‌شود تا با برگزاری نشست‌ها از این دست به چالش‌های مربوط به حوزه‌های مختلف پاسخ‌های علمی و کاربردی داده شود.
در پایان این نشست جلسه پرسش و پاسخ با حضار برگزار شد.
نظرات
