بزودی سرریزهای تحولات اجتماعی را در حوزه امر جنسی شاهد خواهیم بود

حجت الاسلام تاجیک، دبیر جلسه در بیان مقدمه جلسه گفت: این کتاب که امسال در همایش خانواده مقاوم رونمایی شد از چند بخش تشکیل شده است: کلیات، چهار فصل و یک خاتمه. فصل اول به تحولات امر جنسی می‌پردازد که شامل تحولات عینی و معنایی است. فصل دوم به عقلانیت تحول‌یافته در این حیطه و عنوان بخش «زمینه‌ها و عوامل ذیل عقلانیت تحول‌یافته در حوزه امر جنسی» می‌پردازد.
وی ادامه داد: فصل سوم به رویارویی با امر جنسی یا اقدامات انجام‌شده می‌پردازد که در دو بخش مواجهه نهادهای بین‌المللی و مواجهه جمهوری اسلامی، مطالبی را مطرح می‌کند. در فصل چهارم، که شاید مهم‌ترین و اساسی‌ترین فصل این کتاب باشد، یک مانیفست به عنوان مانیفست امر جنسی ارائه می‌شود و از یک منظر و نظرگاه اسلامی، مانیفستی در مورد امر جنسی تبیین می‌شود که مؤلفه‌هایی دارد که استاد بیان خواهند کرد.
سپس حجت‌الاسلام زیبایی نژاد به ارائه رویکرد پیگیری شده در اثر خود پرداخت و گفت: عنوان پروژه من «درباره مواجهه راهبردی با امر جنسی» بود که در ویرایش نهایی ویراستاران، عبارت را اصلاح کرده‌اند و من در خود متن بیان کرده‌ام که ارائه یک بسته سیاستی و راهبردی در این امر کار یک نفر نیست. ممکن است کار یک نهاد نیز نباشد و مجموعه‌ای از اندیشمندان از حوزه‌های مختلف باید بنشینند و در این باره تقریر کنند.
وی با تأکید بر پیگیری اثر حاضر با دغدغه‌ای الهیاتی و رویکردی جامعه شناسانه افزود: زمانی که به کارهای انجام‌شده نگاه می‌کنم، می‌بینم انتظار ندارم جامعه‌شناسی حساسیت خود را به رویکرد دینی قرار داده باشد. او ادبیات خود را دارد؛ اما کافی نیست. سیاست‌گذار زمانی که با تولید بسته‌های سیاستی در موضوع عفاف و نکات دیگر مواجهه دارد، کاستی‌های مهمی دارد که این کاستی‌ها ما را به جواب نمی‌رساند و روحانیون معظم، حوزه‌های علمیه و پژوهشکده‌های حوزوی یک عقب‌ماندگی‌های میدانی دارند که ما را به نتیجه نمی‌رساند.
نویسنده اثر حاضر با تأکید بر وجود 8 خاص‌بودگی در کتاب عنوان داشت: توجه به تحول یافتگی امر جنسی، پدیده اختلالات جنسی، تحولات در زمینه بروز و ظهور نیازهای جنسی، شکل گیری پشتوانه علمی، رسانه‌ای و حقوقی برای امر جنسی به ویژه انحرافات، پیوند خوردن امر جنسی با امر سیاسی، مداخلات بین المللی در زمینه امر جنسی، ورود امر به جنسی به حوزه سیاست گذاری‌های دولتی و نهایتا نقش حوزه‌های علمیه در زمینه پژوهش‌های امر جنسی از جمله خاص بودگی‌های کتاب است.
وی در نقد به ضعف روحانیت در زمینه پژوهش‌های مرتبط با امر جنسی ادامه داد: سرعت تحولات میدانی روحانیت را در موضوع تحولات امر جنسی جاگذاشته است. در گذشته، مسئله، مسئله بسیطی بود که روحانیت نیز همین مسئله را با بساطت خود شاید به درستی تحلیل می‌کرد و مواجهه خود را روشن می‌کرد؛ آن بخشی از روحانیت که با امر جنسی درگیر شده و کتاب نوشته و مقاله دارد و پژوهش می‌کند، نشان می‌دهد این‌ها امر جنسی را به بعضی از وجوه خود تقلیل داده‌اند.
سپس دکتر محمدتقی کرمی،عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی به عنوان  ناقد کتاب به ارائه دیدگاههای خود پرداخت و گفت: من با چهار سؤال آغاز می‌کنم و بعد سلیقه آقای زیبایی‌نژاد را نیز تصدیق می‌کنم که یک مقدار به جای کتاب درباره خود امر جنسی صحبت کنیم. سؤال اول این است که این کتاب به چه حوزه‌ای متعلق است؟ این که من نیتم چه بوده، داستان دیگری است. حوزه کتاب را ما از چند جا می‌فهمیم: یکی از عنوان، یکی از سؤالات، یکی از روش و از نتیجه‌گیری که سؤال آقای زیبایی‌نژاد عنوان کتاب بوده «درباره مواجهه» و این کلمه درباره حذف شده است.
وی افزود: در صفحه ۱۹ که بحث سؤالات است، چهار سؤال آمده که چه تحولاتی در جامعه ایران در امر جنسی رخ داده است و بحث تحول و تغییرات اجتماعی و با یک سؤال توصیفی است که کاملاً این سؤال، سؤال جامعه‌شناختی است. سؤال دوم ایشان سؤال تبیینی است که به زمینه‌ها و عوامل مؤثر بر تحولات امر جنسی در جامعه ایرانی می‌پردازد. می‌خواهند علل و عوامل را بسنجند و این سؤال نیز کاملاً تبیینی و جامعه‌شناسی است. سؤال سوم ایشان این است که حاکمیت در دهه‌های اخیر در رویارویی با امر جنسی چه سیاست‌ها و اقداماتی دارد و این بحث سیاست‌پژوهی است که کاملاً در حوزه علوم اجتماعی قرار دارد. سؤال چهارم ایشان این است که حاکمیت چه کاری باید انجام دهد و این هم تجویز پژوهی در حوزه علوم اجتماعی است. سؤالات به ما می‌گویند که من در میدان علوم اجتماعی و به معنای اخص در دو سؤال اول در حوزه جامعه‌شناسی ورود پیدا کرده‌ام.

وی با بیان ویژگی‌های پژوهش مناسب افزود: پژوهش بایستی مخاطب را به اعجاب وادارد در حالی که این اعجاب در اثر رقم نمی‌خورد و همان مشهورات و مقبولاتی که آقای زیبایی‌نژاد در کتاب آسیب‌شناسی خانواده و در بیانیه حجاب گفته و در مسئله‌شناسی حجاب نیز بیان شده را در این کتاب تکرار کرده‌اند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در پایان انتقادات خود، نفس ورود نویسنده به این عرصه را قابل تقدیر دانست و گفت: ادبیات جامع‌الاطراف ایشان و دیدن ادبیات و توانایی ایشان در نقدهایی که می‌کنند، قابل توجه است.
حجت الاسلام زیبایی نژاد نیز در پاسخ به انتقادات مطرح شده ضمن پذیرش انتقادات یادآور شد: دغدغه من یک دغدغه الهیاتی است. نگفتم که این پروژه، پروژه‌ای الهیاتی است؛ بلکه دغدغه من دغدغه کسی است که می‌خواهد در حوزه سیاست‌گذاری و سیاست‌پژوهی وارد شود. ممکن است این دغدغه فنی هم نباشد. ما می‌توانیم دغدغه‌های الهیاتی خود را با کسانی که مخاطب این اثر هستند و دغدغه اصلاح دارند، چه مدیران کشور و چه افرادی در دستگاه‌های سیاست‌گذاری، در میان بگذاریم.
وی افزود: ما باید ذیل همین عقلانیت‌ها بتوانیم عقلانیت توحیدی را با توجه به نگاه متعادل‌تری که به زیست جنسی آحاد جامعه دارد، توسعه دهیم. این خود می‌تواند نیاز به پژوهشی داشته باشد که از کجا بحث نیاز جنسی وارد جامعه اسلامی ما شد؟ تحولات امر جنسی، نمودی از یک تحول کلی‌تری دارد که سرریز می‌کند. بخشی از این تحولات در حوزه اقتصاد و امر جنسی است و شما نمی‌توانید حوزه امر جنسی را متمایز از حوزه‌های دیگر مورد توجه قرار دهید.
رییس پژوهشکده زن و خانواده با بیان اینکه هنوز در حوزه امر جنسی به وضعیت بدی نرسیده‌ایم؛ اما بزودی سرریزهای تحولات اجتماعی را در حوزه امر جنسی شاهد خواهیم بود، خاطرنشان کرد: در حوزه امر جنسی، بحث حیا و عفاف نقاطی بوده که خانواده به شدت دنبال می‌کرده و آثار این عقلانیت فردگرا در برخی نقاط زودتر و در برخی جاها دیرتر ظاهر شده است. در حوزه تربیت و اقتصاد، مقاومت‌ها تا حدی شکسته شده و در حوزه امر جنسی نیز توانسته‌اند مقاومت‌ها را بشکنند. در جایی که مقاومت‌ها شکسته شده، خود جامعه مسلمین ما نیز متأثر از فرهنگ‌های مجاور خود، امر جنسی را به عنوان یک امر قبیح در نظر گرفته و وجوه آسیب‌زای آن را بیشتر مدنظر داشته و از آن فقط خویشتن‌داری را فهمیده است.
در پایان نشست با پرسش و پاسخ اساتید و دانشجویان به پایان رسید.
گفتنی است گزارش تفصیلی این نشست در شماره آینده ماهنامه حورا منتشر خواهد شد.