تحلیل خانواده‌محور در نشست «وقایع روز در بستر آینده‌نگری»

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده بحث را با سه محور اصلی آغاز نمود و گفت: آنچه که اتفاق افتاد، جدای از اینکه ابعاد متعددی داشت یک جنبه بسیار مهمی داشت که نباید مغفول بماند آن هم ایمان به مثابه یک عمل استراتژیک دفاعی و جنگی بود، یعنی ما در رخداد ۱۲ روزه بعینه دیدیم که جبهه مقاومت، ایمان را به عنوان یک عمل استراتژیک بکار می‌گرفت و ما توانستیم با این نیروی معرفتی و عملی با سبک و سیاق اعتقادی مسیر را منتهی به پیروزی نماییم.

وی ادامه داد: ابتدایی‌ترین شاهدمثال این عمل استراتژیک، رفتار و منش زینبی (سلام‌الله‌علیها) از خانواده‌هایی دیده شد که عزیزانشان را در این جنگ از دست دادند که این رفتار آنان از ایمان قلبی و اعتقاد راسخ آنها نشئت می‌گرفت و این اعتقاد الهی و عمل ایمانی نه تنها به عنوان یک پدافند بلکه به عنوان یک آفند نظامی و جهادی عمل کرد، چنانچه در طول تاریخ چنین زنانی به وفور داشتیم همچون حضرت صدیقه طاهره و حضرت زینب علیهماالسلام و بعد از ایشان امِّ وهب و بسیاری از مادران و همسران شهدای کربلا...

خانم شریف با قرائت آیه  «قوا انفسکم و اهلیکم» گفت: همسران و مادران شهدا در مکتب زینب علیهاسلام رشد یافته‌اند و عملی غیر ازین هم انتظار نمی‌رفت. نکته قابل توجه این است که ایمان صرفاً یک عملِ عبادی و تهجّدی نبوده و در بزنگاه‌ها به عنوان یک عمل سیاسی و مقاومتی نمود پیدا می‌کند، چنانچه این مسئله را در زنان و دختران فلسطینی هم به وفور مشاهده نمودیم که نشان میدهد مبحث مقاومت یک رویکرد الهیاتی دارد.

استاد شریف محور بعدی بحث را الگوی زیستن در جنگ به مثابه زیست عمومی عنوان کرد و گفت: اتفاقاتی که در جنگ ۱۲ روزه افتاد با اینکه نظم عادی زندگی را مختل نمود و اعضای خانواده‌ها را به اضطراب و استرس کشاند اما  شاهد واکنش‌های متعددی بودیم. همچون متواری شدن برخی خانواده‌ها از صحنه متشنج جنگ و مقاومت برخی در حساس‌ترین لحظه‌ها همچون خانم سحر امامی.

وی اذعان کرد: اگر زندگی روزمره افراد در جنگ ۱۲ روزه را رصد کنیم به یک فرهنگ بسیار متعالی در کشورمان خواهیم رسید که از قوت اندیشه اسلامی و فرهنگ اصیل ایرانی نشئت میگیرد و در نهایت همان الگوی زیستن در جنگ تداعی می‌شود.  در چنین فضایی که تمام جبهه‌ها در مقابل ایران قد علم کرده بودند ما یک بدنه عمومی را رصد کردیم که صحیح ترین الگوی زیستن در جنگ به شمار می‌رفت و دیدیم که تمام رسانه‌ها این الگوی زیستن، آرامش، صبر و طمانینه در خانواده‌ها را به تصویر کشیدند و داستان‌ها سرودند و تمجید کردند. دشمنان داخلی و خارجی بر خلاف انتظارشان، شاهد انسجام و وحدت مردم و حمایت بیشتر آنها از میهن و ولایت شدند و از نقش‌برآب‌شدنِ برنامه اصلی دشمنان متحیّر ماندند. 

عضو هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده در ادامه بر غیرت و اهتمام‌ورزیدنِ شهروندان نسبت به خاک، پرچم، باورها و مناسک تاکید کرد و گفت: حتی همان گروهی که با نظام اسلامی و انقلاب ما زاویه‌ای داشتند و یا گروه معترضان و منتقدین نظام هم در این بازه زمانی جنگ پایه کار آمدند و در دفاع و خاک و ناموس خود قد علم کردند و همین اتحاد و همدلی شهروندان نوعی سرمایه اجتماعی است که می‌توان آن را از اصلی‌ترین آورده‌های جنگ برشمرد. ایشان با اذعان بر اینکه خانواده به عنوان یک نظام الهیاتی و به عنوان یک نماد اجتماعی در این جنگ ۱۲ روزه نقش به سزایی داشته و در آینده هم نقش‌های عمیق‌تری ایفا خواهد کرد، تاکید کرد: ما معتقدیم ایمان یک ابزار جنگی است و فقدان آن مهم‌ترین آسیبی می‌تواند باشد که جامعه اسلامی را از منظر خانواده تهدید می‌کند.

وی افزود: به عنوان نمونه، سخنرانی‌ها و رجز خوانی‌های دختران و همسران شهدا در مراسم تشییع پیکر عزیزانشان و ادبیاتی که بکار می‌بردند، دقیقاً موونه الهی و پشتوانه اعتقادی داشت و اگر ما بخواهیم یک مقاومت همیشگی داشته باشیم و به عنوان یک جبهه حق همواره مورد هجمه ها بایستیم باید بدانیم که استقامت یک رویه و یک سبکی است برای زندگی روزمره و باید برای چنین زیستی تربیت بشویم و این جزء الهیاتی مقاومت را در خانواده‌ها پیاده کنیم.

استاد شریف در ادامه به طرح الهیاتی خداوند برای خانواده‌ها اذعان کرد و گفت: خانواده‌ای که این طرح را پذیرفته همواره می‌داند در یک نبردی با جبهه ظلم قرار دارد و این جبهه ظلم از او یک نیرویی معتقد، مقاوم و صبور می‌سازد. البته این بدان معنا نیست که ما آرام زندگی نکنیم بلکه الگوی زیستن در جنگ یعنی ما میدانیم که درحال نبردیم اما نمی‌هراسیم و یک تاب‌آوری با پشتوانه الهیاتی داریم و این همان آرام‌زیستن توام با پذیرفتن شهادت است.

وی اضافه کرد: هر شهروندی در نظام حکومتی الهی می‌داند وظیفه او علاوه بر روزمرگی و کسب علم و درآمد، در آنِ واحد باید در مقابل جبهه استکبار بایستد و برای اینگونه زیستن، خانواده سهم به سزایی دارد. انقلاب اسلامی ایران نیز همین سیاست را دنبال می‌کند، یعنی حفظ آرامش در جنگ را تبدیل به یک رویه عمومی و نیروی مقاومتی نموده و خانواده‌ها و مساجد و مولدهای فرهنگی موظفند سبک عمومی زیستن در جنگ را تقویت نمایند. نترسیدن، شجاعت و شکیبایی باید در بستر خانواده به فرزندان آموزش داده شود چرا که گاهی ترس از یک اتفاق، از خودِ آن اتفاق آسیب‌زاتر است. خانواده‌ها می‌توانند روایت جنگ را در قالب اشعار، قصه‌ها و داستانک‌ها به فرزندان بیاموزند.

استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: سومین جزئی که قابل تحلیل است اینکه ایران به مثابه خانواده و خاک به مثابه ناموس است، چرا که ناموس را فقط در خانواده می‌توان تعریف کرد و ما باید فرزندانی تربیت کنیم که خاک وطن را به مثابه ناموس خود بدانند و به آنها بفهمانیم که خاک را با هیچ چیز دیگری نمی‌توان تعویض کرد. اتفاقاتی در این میان رخ داد که به ظاهر ساده اما دستاوردهای بسیاری داشت همچون سرودن «ای ایران» در شب عاشورا و این یعنی آن فرهنگ عاشورایی که در خاک ایران ما شکل گرفته برای ما ارزشمند است و فرزندان ما در تکیه‌ها و حسینیه‌هایی که در خاک ایران بنا شده حسینی شده‌اند و نیز یکی از بهترین گزاره‌هایی که در ۷ اکتبر جهانی شد جمله معروف حضرت آقا بود همان عبارت "ایستادن در طرف درست تاریخ" که جهانی شد.

 ایشان در پایان اشاره‌ای به توصیه رهبر معظم انقلاب نمود و گفت: رهبر حکیم و فرزانه در بزنگاه‌ها پیام‌های صادر می‌فرمودند و آن پیامی که بسیار جالب توجه بود، توصیه به حفظ عزت و آبروی کشور است که در این گزاره نیز نقش خانواده‌ها بسیار پر رنگ است و ما برای حفظ عزت ایران و انسجام نظام اسلامی خانواده‌ها باید از تک‌تک ظرفیت‌ها استفاد کنیم.