تاریخ انتشار: 1404/07/02
اولین جلسه دوره آموزشی تخصصی «زن در روایت رمان» بیست و ششم شهریورماه با حضور دکتر فاطمه قاسم‌پور و دکتر زهرا شریف، از اعضای هیئت علمی پژوهشکده زن و خانواده، در دفتر تهران برگزار شد.
در این جلسه که با حضور جمعی از پژوهشگران و کنشگران حوزه زنان و خانواده منعقد گردید، در ابتدا فضایی جهت گفت‌وگوی شرکت‌کنندگان فراهم شد و در ادامه به نقد و بررسی کتاب «سرگذشت ندیمه» با محوریت الهیات فمینیستی، توسط زهرا شریف، و جریان‌شناسی فمینیسم، توسط فاطمه قاسم‌پور پرداخته شد.دکتر زهرا شریف، با اشاره به بخش‌هایی از رمان «سرگذشت ندیمه» گفت: این میزان بازی‌کردن با واژه و خلق آن و تولید ادبیات، کاری است که ما برای الهیات خودمان نیاز داریم تا آن را تبدیل به فرهنگ عامه کنیم.
وی افزود: در بخشی از کتاب می‌خوانیم «ما هنوز بدن‌هایمان را داشتیم» این خیلی تقلیل‌دهنده زن و ابژگی زن است. شاه‌کلید رمان این است که دین، زنان را به بدن‌هایشان تقلیل می‌دهد و می‌خواهد آن‌ها را برای تولیدمثل و... کنترل کند. یا در بخشی از کتاب می‌خوانیم «کاش با ما حرف می‌زدند» که اساساً می‌خواهد بگوید شخصیتی مثل ندیمه، شأنیت مورد خطاب قرارگرفتن ندارد. این در الهیات خیلی مهم است که زن مورد خطاب الهی بوده یا نه. این موارد تعابیری در الهیات فمینیستی است که در کتاب گنجانده شده و با الهیات ما مغایرت اساسی دارد.
دکتر شریف در پایان به نقد دیدگاه الهیاتی این رمان پرداخت و گفت: در الهیات خودمان، جایی که زنانگی به‌عنوان یک نقص ذاتی که یک حرمان ذاتی داشته باشد، نداریم. اگر هم محدودیتی هست برای تنظیم‌گری اجتماعی و خانوادگی یا طبیعی است.
در ادامه جلسه، دکتر فاطمه قاسم‌پور با اشاره به اینکه این رمان یک کتاب چندلایه است؛ یعنی وجوه اجتماعی، روان‌شناختی و به‌طور جدی الهیاتی دارد، گفت: مهم‌ترین ادبیاتی که این کتاب دارد ادبیات مارکسیستی است و نوع مواجهه آن، مواجهه انقلابی است. یعنی اساساً فمینیسم مارکسیستی به‌دنبال انقلاب مارکسیستی است و اصلاً مواجهه غیر از انقلاب نیست.
وی افزود: بحث مالکیت بدن و نفی هرگونه کنترل بر مالکیت بدن توسط ایدئولوژی، حاکمیت‌ها و... که این کتاب به شدت به آن پرداخته، عوارض خیلی جدی دارد و می‌توان امتداد این نگاه را در زمینه‌های مختلف بررسی کرد.
در پایان، رئیس کمیته زنان و خانواده مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به بازیابی جریان فمینیستی در دوره‌های زمانی مختلف بیان کرد: برای اینکه یک مفهوم را مفهوم‌سازی کنید، باید یک شبکه اقدام را کنار خودتان داشته باشید. یک دلیل برای اینکه جریان فمینیستی توانسته بیش از دو قرن خودش را با اشکال و فضاهای مختلف سازگار کند، این است که این شبکه اقدام را دارد؛ رمان می‌نویسد، فیلم می‌سازد و... این بخش اساسی است که توانسته این جریان را زنده نگه دارد.
برچسب‌ها: پژوهشکده زن و خانواده, زن در روایت رمان, دوره آموزشی تخصصی, سرگذشت ندیمه, دکتر زهرا شریف, دکتر فاطمه قاسم‌پور, فمینیسم
نظرات
