گزارش جلسه هم انديشي
چهارمين جلسه پژوهشي از سلسه جلسات هم انديشي مديريت پژوهش با عنوان « طرح خانواده‌هاي نيمه مستقل» در محل دفتر مطالعات و تحقيقات زنان برگزار شد.
در ابتداي جلسه حجت الاسلام و المسلمين زيبايي نژاد به ارائه بحث پرداخته و با اشاره به دلايل تأخير ازدواج جوانان (از جمله تمايل دختران به اشتغال و تحصيل، مدت زمان سربازي، تغيير الگوي رفتار خانواده از خانواده‌ي گسترده به خانواده‌ي هسته‌اي و کم شدن دغدغه‌هاي والدين در خصوص ازدواج فرزندان و تمايل به گزينش ملاک‌هاي به شدت مادي در انتخاب همسر) اضافه کرد از جمله پيامدهاي تاخير در اين نياز غريزي به وجود آمدن فشار رواني در افراد متدين و جايگزين کردن رفتارهاي غير هنجاري در افراد غير مذهبي ميباشد.
در اين ميان ايده خانواده‌ي نيمه مستقل با تفاوت‌هاي تفسيري که از آن شده ( چه به معناي طولاني تر شدن دوره عقد و نامزدي زوجين باشد يا به معناي سکونت يکي از زوجين در منزل پدري زوج ديگر باشد) ديدگاه‌هاي موافق و مخالف را نسبت به خود برانگيخته است.
از جمله ادله‌ي مخالفين طرح با توجه به تفسير اول (طولاني شدن دوره نامزدي) خسته شدن طرفين و آغاز بهانه‌گيري براي جدايي و طلاق، و در فرض دوم افزايش دخالت اطرافيان در زندگي مشترک تازه تأسيس ميباشد. وي با بيان اينکه امروزه فرهنگ عمومي به سمت تشويق و تصحيح استقلال فردي و تمايل به برگزيدن جدايي مسکن پس ازدواج مي‌باشدواز سوي ديگر وجود فرهنگ چشم و هم‌چشمي و اختلاف طبقاتي فاحش در فضاي اجتماعي کشور، ما را به اين نتيجه منتهي مي‌کند که فرهنگ جامعه‌ي ما با اين نوع ازدواج هم‌خواني ندارد.
در بخش ديگر وي در مقام ارزيابي اين طرح با توجه دادن به دو گزينه‌ي بالا رفتن آمار طلاق که چه بسا از آثار و پيامدهاي اجرايي شدن اين طرح باشد و بالا رفتن احتمال روابط نامشروع و گناه انتخاب يکي از اين دو را در مقام دفع افسد به فاسد برشمرده و توجه بيشتر به آموزه‌هاي ديني در بحث ازدواج را مورد تأکيد قرار داد .
در بخش پاياني بحث نيز با تفکيک ميان توصيه‌هاي شخصي و مديريت‌هاي اجتماعي لزوم فرهنگ‌‌سازي در فضاي خانواده‌ها، تشويق‌هاي دولتي، افزايش عاقلانه مداخله والدين را از عوامل عمده جهت‌گيري صحيح اين طرح برشمردند.
در بخش ديگر هم انديشي که با کار شناسي دکتر کرمي ادامه يافت وي با ارائه تصوير سومي از معناي خانواده‌ي نيمه مستقل و اشاره به عدم تحليل صحيح مقاومت در فضاي فرهنگي جامعه در برابر چنين طرح‌هايي افزود يکي از مهم‌ترين عوامل مقاومت ،هويت بخشي به فرزندان توسط خانواده‌هاي داراي طبقه‌ي متوسط اجتماعي ميباشد. اينکه خانواده با ملاک‌هاي به شدت مادي فرزندان خود را جزوي از هويت و آينده‌ي روشن خود مي‌بيند و به آن مي‌بالد تأثير مهمي در مقاومت‌هاي فرهنگي ـ اجتماعي در برابر چنين طرح‌هايي به جود مي‌آورد.
وي هم چنين با اشاره به کالايي شدن پيوند ازدواج در جوامع مدرن و نگاه مبادله‌اي و معامله‌اي به آن و ترويج و گسترش اين نگاه و فرهنگ در جوامع رو به مدرن شده را عامل ديگري در برابر ايده خانواده نيمه مستقل برشمرد.
