متن کامل سخنراني دکتر زهره طبيب زاده نوري مشاوررئيس جمهور ورئيس مرکز امور زنان وخانواده در مراسم اختتاميه «همايش خانواده پژوهي، پنجره اي به سوي آينده اي روشن» بدين شرح است:
بسم الله الرحمن الرحيم الحمدلله رب العالمين، انه خير ناصر و معين
خدمت همه انديشمندان، پژوهشگران و صاحبنظران حوزه زنان وخانواده و حاضرين در اين نشست عرض سلام و ادب دارم و ايام پربرکت عيد سعيد غدير را تبريک مي گويم. فرصت را مغتنم شمرده و از همه دست اندرکاران برگزاري «همايش خانواده پژوهي، پنجره اي به سوي آينده اي روشن» تشکر مي نمايم.
اين همايش که به همت مرکز امور زنان وخانواده و همکاري صميمانه گروه مطالعات زنان دانشگاه تربيت مدرس برگزار شد، طي اين دو روز سعي داشت تا با ارائه مقالات تحقيقي و سخنراني اساتيد دانشگاه و صاحبنظران پژوهشگاه ها ، موضوعات کلان اجتماعي ، حقوقي و فرهنگي در حوزه زنان و خانواده را مطرح و توجه ويژه اسلام به تحکيم بنيان خانواده را تصريح نمايد.
اين همايش همچنين با نقد ديدگاههاي غربي در مورد خانواده و زن و ضرورت بازنگري و بازگشت به ارزشهاي متعالي اسلام به نتايج خوبي دست يافت که من بعنوان يکي از خدمتگزاران متولي در اين عرصه، به برگزارکنندگان تبريک مي گويم و تقارن اين نشست با عيد سعيد غدير را به فال نيک گرفته و اميدوارم از برکات اين روز مبارک، همايش بتواند در تبيين خانواده سالم، جامعه اي سالم را ترسيم نمايد.
اعتقاد ما در مرکز امور زنان خانواده اين است که بايد راهکارها و توصيه هاي مطرح شده در اين همايش توسط کارشناسان، محققان و صاحبنظران در اختيار مسئولان امر به خصوص کارگروه ملي خانواده که متشکل از متوليان امور فرهنگي، وزراء و به ويژه دست اندرکاران حوزه هاي اجتماعي مي باشند، قرار گيرد و ما اميدواريم اين مطالب ارزشمند در انزواي مجلدات کتابخانه اي به دست فراموشي سپرده نشود و موارد کاربردي آن براي مسئولان مطلع برنامه عمل در حوزه زنان و خانواده باشد. بنابراين اصرار دارم برخي از موارد مهم که بعنوان نتايج مباحث در اين نشست دو روزه مطرح گرديد را به عرض برسانم:
در نتايج تحقيقات بسيار ارزنده پيرامون بررسي وضعيت سلامت و استحکام خانواده و آسيب هاي دروني و بيروني آن در استان تهران به عنوان پايلوتي از کلان شهرها، به طرح آسيب هاي دروني و بيروني خانواده پرداخت و تأثير اين آسيب ها را در استحکام خانواده بيان نمود و نشان داد که تک تک عناصر خانواده بايد همگام با مسئولين نظام دست در دست هم و در يک جنبش خانواده محور، نسبت به تبيين درست مسئوليت ها و حقوق افراد درخانواده، براي دستيابي به جامعه سالم به وفاق عمومي برسند.
مسئله حقوقي متعه طلاق در سيستم قانونگذاري نيز ضرورت بازنگري و تأمل قواي محترم قضائيه و مقننه در راستاي حمايت قانوني در زمينه توانمندسازي و پشتوانه هاي امنيتي و مالي از زنان را تأکيد نمود.
در اين همايش اولويت يابي مشکلات خانواده هاي ايراني در قالب حوزه هاي فردي، روابط با همسر و فرزندان مطرح گرديد که بحثي حياتي براي خانواده ها و مسئولين امر بويژه انجمن اولياء و مربيان تلقي مي شود و با توجه به اهميت نقش و مسئوليت زنان در کانون خانواده و جامعه و نقش هاي همسري و والديني لازم است که مسئولين نسبت به مشکلات مطروحه توسط پژوهشگران در اين زمينه نگران بوده و برنامه ريزي نمايند. به نظر ما به عکس حذف بحث حساسيت جنسيتي در کتب درسي، دست اندرکاران تهيه و تدوين کتب درسي بايستي جنسيت را به عنوان يک عامل مهم و متمايز کننده در آموزش مد نظر قرار دهند و در تدوين کتب درسي اهميت ويژه اي براي نقش هاي زنانه و مردانه قائل شوند. ما هم مي پذيريم که بايد چهره هاي شاخص انسانهاي توانمند در حوزه هاي شناختي و کاربردي را در کتب درسي منعکس نموده و دختران و پسران را از پيش نيازهاي مشارکت در تصميم گيري، فوايد اين مشارکت و موانع آن آگاه نمود و همواره مشوق مشارکت فعال آنان در زمينه هاي مورد پذيرش اسلام بود.
همچنين لازم است کتابهاي درسي جهت ايجاد تصوري واقعي در دختران و پسران نسبت به ابعاد وجودي خود به مشابهت هاي دو جنس و تفاوت هاي آنان و تکاليف و مسئوليتهاي مشترک و متفاوت دو جنس بپردازند.
در تحقيق جامعه شناختي روابط جنسيتي در سينماي ايران انتظار ما نقد نقشهاي نامتناسب مطروحه در دهه هاي گذشته با رويکرد ديني در مباحث زنان بود. ما نظر به سينماي ايران با رويکرد و ديدگاه فمينيستي را به همان اندازه انحرافي مي دانيم که رويکرد سنتي و غير ديني به مسائل زنان را.
گروه بررسي مسائل زنان در پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، تحقيقات علوم انساني در حوزه زنان در بيست سال اخير کشوررا مورد مطالعه قرار داده و ضرورت بازنگري در پيشينه تحقيقات انجام شده به منظور جهت دهي مسير تحقيقات آينده را گوشزد نمود که بحثي زيربنايي و اصولي تلقي مي شود تا ندانيم کجا بوده، کجا قرار داريم نمي توانيم به درستي راه آينده را ترسيم کنيم.
بررسي خلاءهاي قانوني حقوق کودک و بحث سن مسئوليت کيفري اطفال مي تواند. موضوع تحقيق کاربردي در حوزه قضايي باشد و توجه فقهاء و صاحبنظران به مباحث جاري و ضرورت هاي اجتماعي را برانگيزد. بحث مرجعيت علمي در مسائل مربوط به زنان در نظام اسلامي ضرورت وجود شوراي فقهي خاص براي بررسي مسائل و مشکلات را بار ديگر گوشزد و يادآوري نمود. اين موضوع، ما را به بازخواني فقه زنان بنابر مباني و مستندات و ادله فقهي وشيوه فقيهان سلف توصيه نمود.
اين تأمل براي آن است که فقه پوياي شيعي کارآمدي آن را دارد که قبل از آنکه بيگانگان براي زنان ما تصميم بگيرند خود زنان نسبت به امور خويش حساس باشند. تحقيق در زمينه جريان شناسي دفاع از حقوق زنان در ايران به ضرورت تبيين ديدگاه متعادل و اصول گرايي که مسائل و مشکلات زنان را براساس مباني ديني و با توجه به مقتضيات زمان تحليل مي کند و به ضرورت آگاهي محققين از جريان هاي مختلف انحرافي و سکولار در اين حوزه به لحاظ ريشه و سابقه تاريخي و مباني نظري و عملکردها ودر نهايت اتخاذ موضع واقعي براساس بصيرت و شناخت کامل در برابر اين جريان اشاره نمود. پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي طي سه جلد کتاب ارزشمند و وزين، به فلسفه حقوق خانواده پرداخته بود که بخش هاي مختلف اين تحقيق حاوي نکات و نظرات بديع و متقن در باب فلسفه حقوق خانواده مي باشد و اين خود مي تواند گامي به پيش در قلمرو خانواده پژوهي در مباني نظري و فقه پويا و اصلاح حقوق مدني در کشورمان بردارد.
تحقيق در زمينه حقوق خانواده در آيات قرآني ضرورت بازنگري به حقوق داخلي در جمهوري اسلامي ايران را در انطباق با حقوق اسلامي مطرح مي سازد. بررسي آثار و علل بالا رفتن سن ازدواج دختران و پيامدهاي تجرد قطعي براي آنان و پيشنهادات انتهايي آن موضوع بسيار مهمي در جامعه امروز ماست و توجه دست اندرکاران مربوطه نسبت به عملي نمودن اين پيشنهادات از اهميت ويژه اي برخوردار است و اساساً کاربردي نمودن مباحث پژوهشي در اين زمينه مانع بسياري از آسيب هاي اجتماعي و برهم خوردن تعادل فرهنگي – اخلاقي جامعه خواهد شد. موضوع مورد بررسي در تحقيق علل انحلال خانواده و تأثير آن بر اعضاء نيز براي تصميم گيري متوليان امور اجتماعي و آسيب ها مي تواند بسيار کارگشا باشد و راهکارهاي عملي مفيدي ارائه نمايد تا پيامدهاي ناشي از طلاق در مورد خانواده هاي مطلقه و در معرض بحران، بررسي و تبعات آن در جامعه کاهش يابد.
تحقيق نحوه دادرسي در دادگاههاي خانواده و آثار آن برحل مشکلات خانوادگي توصيه هاي خوبي، به حوزه هاي دادرسي در اتخاذ سياست افتراقي در مورد دعاوي خانوادگي با ديگر حوزه ها به دليل ماهيت دعاوي خانواده به متوليان عرصه قضايي است.
همچنين فقدان آيين دادرسي ويژه خانواده که حاوي مقررات مربوط به شرايط قاضي دادگاه خانواده، توجه به ضرورت وجود واحدها و نهادهاي مورد نياز اين دادگاه ها مي تواند راهکار عملي خوبي براي حوزه قضايي کشور باشد. تحقيق بسيار حائز اهميت و وزين بررسي مقايسه اي حقوق اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي در اسلام و غرب که در آن به جامع و کامل بودن احکام اسلامي و آيات قرآني در اين زمينه اشاره داشت به عبارتي ضعف و کاستيهاي تمدن غرب را به نقد کشيد و استغناء فرهنگ خودي را بار ديگر گوشزد نمود.
در اين همايش پژوهش هاي ديگري نيز مطرح گرديد که به دليل ضيق وقت از طرح آن خودداري نموده و از تک تک عزيزان که با پژوهش هاي بسيار پرمحتواي خود در زمينه خانواده ، پنجره اي به سوي آينده اي روشن گشودند سپاسگزاري مي نمايم و اميدوارم به حق اين روزهاي پربرکت، خداوند ما را در درک و شناخت عميق سيره نبوي ياري نموده و در زمره شيعيان واقعي حضرت علي (ع) قرار دهد. همچنين انتظار دارم که اين مقالات پژوهش هاي راهبردي، مطلع تصميمات موثر براي سياستگزاران پرتلاش جمهوري اسلامي ايران باشد.
والسلام عليکم ورحمه الله و برکاته
