تاریخ انتشار: 1389/10/23
پنجاه و پنجمين شماره پرتو پژوهش نوشتاري در پاسخ به پرسش‌هاي ديني به همت معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالي فقه منتشر شد.
پنجاه و پنجمين شماره پرتو پژوهش نوشتاري در پاسخ به پرسش‌هاي ديني با موضوع «تنبيه بدني زن از منظر اسلام» از سوي واحد پاسخ به سؤالات عقيدتي معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالي فقه منتشر شد.در ابتداي اين نوشتار با طرح اين سؤال که از نظر مفسرين کلمه «واضربوهنّ» در آيه نشوز چه تفسيري دارد، آمده است: «در فرهنگ اسلام، خانواده کنوني مهم و بسيار با ارزش است؛ چراکه زيربناي جامعه سالم و تربيت افراد متعهد و مسؤوليت‌پذير در گرو چگونگي عملکرد خانواده‌ها است.از آن‌جا که اداره هر اجتماعي، هرچند کوچک همانند خانواده نيازمند سرپرستي و مديريت است، در اسلام، اين سرپرستي بر دوش مردان گذاشته شده است».
اين مطلب ادامه مي‌دهد: «مردان مسؤوليت دارند که براي بهتر شدن و استحکام روابط خانواده خود بي‌تفاوت نبوده و از پيشامدهايي که برخلاف مصلحت خانواده است و بنيان خانواده را سست و آسيب‌پذير مي‌کند، جلوگيري کنند».
اين نشريه با اشاره به آيه «الرجال قوّامون علي النساء بما فضل الله ...» به بيان مراد از نشوز زنان پرداخته است و توضيح مي‌دهد: «در اين آيه قرآن سخن از تنبيه بدني زناني است که ناشزه هستند. مراد از «نشوز» نافرماني زن از شوهر و بيرون رفتن از اطاعت و توجه زن به غيرشوهر است. به عبارت ديگر «ناشزه» به زناني گفته مي‌شود که در آن‌چه از حقوق شوهر که خداوند بر زن واجب کرده، از شوهرانشان متابعت نمي‌کنند».
اين توضيح بداخلاقي کردن زن با شوهر و تغيير رويه دادن در رفتار با شوهر را از علائم نشوز زن شمرده و با اشاره به سخني از امام خميني(ره) آورده است: «اگرچنانچه علائم نشوز در زن پيدا شد، به اين‌که بداخلاقي کرد و تغيير رويه داد در رفتار با شوهرش، پس در اين صورت اگر مرد او را نصيحت کرد و پند و اندرز داد و در او تأثير نکرد و اطاعت شوهر نکرد، در اين حال او ناشزه شناخته مي‌شود و مرد مي‌تواند که از او دوري کند و چنانچه با دوري کردن، زن رام نگشت، مي‌تواند او را بزند».
در اين راستا دو سؤال مطرح است که چگونه اسلام اجازه تنبيه بدني زن را داده است و ديگر اين‌که از نظر مفسرين، تنبيه بدني زنان چه توجيهي دارد که محققان معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالي فقه به اين دو سؤال پاسخ داده‌اند.
براساس آيات قرآن و روايات، اسلام وظيفه سنگين مديريت و سرپرستي کانون خانواده را براساس تفاوت‌هايي که در توان جسمي و قدرت تفکر در مصلحت‌انديشي خانواده، بين زن و مرد وجود دارد بر دوش مردان گذاشته است؛ تنبيه و تشويق در هر اجتماعي از جمله راه‌کارهاي اصلاحي براي افراد به شمار مي‌رود و اسلام تنبيه بدني زن را آخرين مرحله و راهکار براي تأديب زن قرار داده است، از جمله پاسخ‌هاي اين دو سؤال است.
نتيجه پاياني اين شماره پرتو پژوهش پيرامون موضوع تنبيه بدني زن از منظر اسلام آن است که: «تنبيه بدني زن براساس آراي مفسران آخرين راه اصلاح است، در صورتي که روش‌هاي ديگر کارساز نباشد. پس زناني که نافرماني مي‌کنند، اطاعت از شوهرانشان نمي‌کنند، کانون خانواده را با خطر از هم‌پاشيدگي مواجه مي‌سازند، شوهران آنان به عنوان مسؤول و سرپرست خانواده، اجازه دارند که براي اصلاح همسر تدابيري را اتخاذ کنند».
گفتني است، پرتو پژوهش نوشتاري در پاسخ به پرسش‌هاي ديني، هر هفته از سوي معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالي فقه منتشر مي‌شود که پنجاه و پنجمين شماره آن به بررسي «تنبيه بدني زن از منظر اسلام» پرداخته است.
نظرات
