شيوا شکاري از چاپ دوم کتاب «زناني که مرد ميشوند» توسط انتشارات جامعهشناسان خبر داد و گفت: اين کتاب نوشته «آنتونيا يونگ» با ترجمه مشترک منيژه مقصودي و محمد مهدي فتورهچي است که زوايايي پنهان و منحصر به فرد اين پديده را آشکار ميکند./
مدير انتشارات جامعهشناسان در گفتوگو با خبرگزاري کتاب ايران(ايبنا)، اظهار داشت: اين اثر براي نخستين بار زواياي پنهان و منحصر بهفرد پديده «زناني که مرد ميشوند» را در مناطق و جوامع روستايي آلباني بررسي ميکند که طي سالهاي متمادي متداول بوده است.
شکاري افزود: اين تحقيق از سال 1990 تا سال 1998 در روستاهاي شمال آلباني انجام گرفت. آنتونيا يونگ در طول اين مدت، هر سال چندين ماه را در روستاهاي شمال آلباني نزد خانوادههايي که يکي از دخترانشان مرد شدهاند، اقامت گزيد و با استفاده از تکنيک مصاحبه و مشاهدات عميق، از روي اين روابط به ظاهر شگفت در قلب اروپاي هزاره سوم ميلادي، پرده برداشت.
وي افزود: بخش فرعي عنوان کتاب «دختران قسم خورده آلبانيايي» است که به زنان متعهد و مسوولي که در مناطق دور افتاده شمال آلباني زندگي ميکنند، اطلاق ميشود که براي برخورداري از آزادي بيشتر و حضور فعالتر در عرصه اجتماع و نيز بهرهمندي از سهمالارث پدري، سرپرستي خواهران و برادراني که بيسرپرست ماندهاند و همچنين رفع نيازهاي معيشتي خود و خانواده، مجبور به ايفاي نقش مردانه شدهاند.
وي ادامه داد: در اين کشورها زنان سعي دارند شبيه به مردان زندگي کنند که البته اين تغيير، ماهيت فيزيولوژيکي نداشته و بيشتر در قالب تغيير هويت جنسي و از طريق پوشش، آرايش و رفتار و حرکات مردانه نمايان ميشود تا آنجا که در صورت لزوم زناني که مرد ميشوند، از آمادگي مسلح شدن و نزاع براي حفظ شرف و آبروي خود و خانواده واهمهاي ندارند.
شکاري ادامه داد: اين کتاب در هشت فصل گردآوري شده و ميتوان آن را اثري تخصصي در حوزه انسانشناسي دانست که با روش کيفي و با استفاده از تکنيکهاي مشاهده، مشاهده عميق و مصاحبههاي عميق، مصاحبههاي باز و با ساختار تهيه شده است.
شکاري با اشاره به بخشهاي اين کتاب گفت: فصل نخست، خلاصهاي از پيشينه تاريخي، دوران جنگ و بعد از آن و زندگي در دوران کمونيستي کشور آلباني است. نويسنده در اين فصل به نقد مقالاتي ميپردازد که با برداشتي قوممدارانه و با فرضياتي درباره نقش جنسيت در جامعه، به بررسي اين موضوع ميپردازد.
وي افزود: نويسنده در فصل دوم با عنوان «شجره خوني، شجره شيري» خواننده را با فضاي فرهنگي سنتي جامعه آلباني (فضاي فرهنگي که چنين پديدهاي در آن به وجود آمده است) آشنا ميکند و ويژگيهايي نظير پدرسالاري، قوانين مردمحوري، قوانين مربوط به مالکيت، وراثت، شيربها و مفاهيمي مانند طايفه، خاندان و خويشاوندي، سرپرست خانوار و نيز شرايطي نظير موقعيت زن در نامزدي، ازدواج از پيش مقررشده، فوت شوهر و تقسيم کار ميپردازد و در وراي اين مثالها، جامعه سنتي آلباني را معرفي ميکند.
شکاري تصريح کرد: عنوان فصل سوم کتاب با عنوان «کنون» شامل قوانين آبروداري و مهمان نوازي است. «کنون» نام کتابي مشتمل بر مجموعه قوانين عرفي است که 12 جلد دارد. در اين مجموعه، دستکم ميتوان بر 1262 ماده حقوقي انگشت نهاد که کاملاً مورد محور و بسيار سختگيرانهاند. در اين فصل به مباحث کليدي نظير قدرت و اهميت قسم خوردن، قدرت عهد و پيمان و شکستن آن، مهمان و مهماننوازي خانوادههايي که در حال خونخواهياند و وساطت و آشتيکنان اشاره ميشود.
وي ادامه داد: نويسنده در فصل چهارم به موضوع چيستي «دختران قسم خورده» ميپردازد. نويسنده در اين فصل به بازبيني تمام تحقيقاتي که در اين زمينه انجام شده، اشاره ميکند. در فصل پنجم نيز بررسي مردمنگاري عميقي از وضعيت اين زنان و در فصل ششم به موضوع لباس به مثابه نماد جنسيت، پرداخته ميشود.
شکاري گفت: فصل هفتم با عنوان «اعلان جنسيت مردان» و «دختران قسم خورده» آغاز ميشود. اين فصل با مباحثي مانند زنان پوشنده لباسهاي مردانه، افراد تغييردهنده جنسيت و پوشندگان لباس جنس مخالف در فرهنگهاي ديگر و يک جنسيت سوم، پايان مييابد و در فصل هشتم، چالشهاي پيشرو، تأثيرات و دورنماهاي بيروني کشور کوزوو مطرح ميشود.
وي در پايان گفت: چاپ دوم کتاب «زناني که مرد ميشوند» در شمارگان 1000 نسخه و قيمت 50000 ريال در نيمه اول سال 1390 منتشر و روانه بازار نشر ميشود. چاپ نخست اين اثر، از سوي مؤسسه مطالعات و تحقيقات اجتماعي دانشگاه تهران منتشر شده بود.