در ادامه همایش مادری میزگردی با حضور فریبا علاسوند، عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده، و مسعود جان بزرگی، روانشناس و عضو هیئت علمی دانشگاه، برگزار شد.
در ابتدای این میزگرد جان بزرگی، روان شناس بالینی، به تحولات رفتارهای مادرانه در جامعه اشاره کرد و گفت: بحث مادری در روان شناسی بحث پایه است و سلامت روان شناختی هر فرد به مادر بستگی دارد. حمایت مادر باعث می شود انسان های موفقی وارد جامعه شوند. بروز تحولات در جامعه ما، بر رفتارهای مادرانه نیز تأثیر گذاشته است. جامعه ما در حال گذار است و این مسئله یک بحران هویت در اقشار جوان به وجود آورده است.
وی افزود: در الگوی مشاهده پیش از ازدواج این بحث را داریم که آیا دختران و پسران جوان آمادگی ازدواج را دارند یا خیر؟ از نظر من دختری که برای مادر شدن آمادگی داشته باشد، می تواند ازدواج کند.
مسئله مادری و تحولات آن، مسئله بومی جامعه ماست
در ادامه میزگرد فریبا علاسوند به بحث مادری و تحولات آن در جامعه ایران اشاره کرد و گفت: مسئله مادری و تحولات آن، مسئله بومی جامعه ماست. گاه با نگاه های تحلیل های روانشناسانه و جامعه شناسانه موجود در کتاب های غربی می خواهیم وضعیت زنان را در جامعه خود مطالعه کنیم و این امر باعث ایجاد دوگانگی می شود.
علاسوند در ادامه با اشاره به فعالیت جریان های فمینیستی گفت: جریان های فمنیستی تلاش می کنند میان مادری بیولوژیک و اجتماعی فاصله بیندازند. اما ناموفق بودند، زیرا مادری دارای ظرفیت های زنانه است. تمام معضلات مربوط به ازدواج و زنان ناشی از نادیده گرفتن واقعی زنان است.
جامعه زنان در دریافت مفاهیم منفعل است
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زنان و خانواده در ادامه افزود: جامعه زنان در دریافت مفاهیم منفعل است. این امر باعث می شود که ناخواسته فرصت مادری نادیده گرفته شود. در چنین فضایی زنان بیشتر صدمه می بینند، زیرا آنها فریب زیرساخت ها را می خورند و در تولید مفاهیم نقشی ندارند. زنان، چه سنتی و چه مدرن، هنگامی که مادر می شوند به لحاظ زیستی و طبیعی تجربه ای را از سر می گذرانند که مادربزرگ و اجدادشان گذرانده اند.
امروزه زنان مخاطب هستند و کمتر به تنگناها و محدودیت های زندگی آنان توجه می شود
وی در ادامه با اشاره به تحولات و تنگناهای زندگی زنان، افزود: بخش هایی در زندگی زنان وجود دارد که دچار تنگنا و تنش شده است. تحولات پیش آمده در زندگی امروزی، زندگی مردان و زنان را متأثر کرده است. اما بخش هایی از زندگی زنان دچار تحول و تنگناهای جدی شده است. امروزه زنان مخاطب هستند و کمتر به تنگناها و محدودیت های زندگی آنان توجه می شود.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده، به تنگناهای روانشناختی اشاره کرد و گفت: برای مثال توقعاتی که از زن به عنوان یک مادر و همسر می رود، باعث تحت فشار قرار گرفتن زن می شود؛ مثلاً ما از زن توقع داریم وظایف مادری خود را به خوبی انجام دهد و از طرف دیگر مادر نمونه ای برای فرزندانش باشد. این باعث می شود فشار مضاعفی بر زنان باشد.
بخشی از تنگناهای زندگی زنان ناشی از تحولات ساختارهای اجتماعی است
علاسوند به بخش دیگر تنگناهای زندگی زنان اشاره کرد و افزود: بخشی از تنگناهای زندگی زنان نیز ناشی از تحولات ساختارهای اجتماعی است. مثلاً فعالیت اقتصادی دلخواهانه یا برحسب ضرورت است. فشاری که زنان شاغل در نظامی که در راستای حمایت از مادری نیست متحمل می شوند، بسیار زیاد است و در زمره تنگناهای ساختاری قرار می گیرد. همینطور مادری که می خواهد فرزند خود را تربیت کند، نمی تواند با وجود تکنولوزی های جدید مانند ماهواره یا اینترنت مقابله نماید. همه این عوامل باعث می شود فشار روانی مضاعف بر زنان وارد شود.
وی افزود: با بروز تحولات، فشار مضاعفی بر زنان وارد می شود و. بار تمام این تنگناها بر دوش زنان است.
زنان تحت تأثیر فشار ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و شبکه معنایی نتوانسته اند تمایلات خود را پیش برند
علاسوند به تحولات معنایی بوجود آمده در جامعه اشاره کرد و گفت: زن ها تحت فشار و تأثیر شبکه معنایی قرار می گیرند. در جامعه پیشین زنان با وجه مادری شان شناخته می شدند، اما زنان امروزه تحت تأثیر فشار ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و شبکه معنایی نتوانسته اند تمایلات خود را پیش برند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده با اشاره به سهم زنان در تولید شبکه های معنایی گفت: سهم زنان در تولیدات شبکه هایی معنایی بسیار ناچیز است. در طول تاریخ زنان در ساخت شبکه معنایی نقش کمتری داشتند و بیشتر مصرف کننده این شبکه ها بودند.
وی افزود: یک دسته معانی از نظام خانواده و دسته ای دیگر از بیرون وجود دارد. جامعه ای که باور دارد در شرایط گذار است، باید این را در نظام آموزش و پرورش سامان دهد.
جامعه ای که تحولات را نادیده می گیرد، شکست می خورد
وی در مورد افزایش طلاق گفت: جامعه شناسان افزایش طلاق را به ساختارها ارجاع می دهند. طلاق متأثر از تحولات اجتماعی است.
وی افزود: یکی از مسائل جدی این است که با وجود تحولات اجتماعی می خواهیم نظام ارزشی را نادیده بگیریم. جامعه ای که تحولات را نادیده می گیرد، شکست می خورد. ضمن اینکه در تعیین جایگاه ارزشمند مادران باید یک جریان فرهنگی وجود داشته باشد. جامعه باید زنان و مردان را آماده سازد.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده در پایان خاطرنشان کرد مفاهیم فرهنگی ما نباید تغییر کند. یعنی مرد باید بداند با زن شاغلش چگونه برخورد کند تا اقتدارش نیز حفظ شود. نظام تربیت رسمی و غیررسمی ما باید به گونه ای باشد که ارزش های متناسب با جامعه را بازتولید کند.
آمار بالای طلاق در کشورمان نشان می دهد دختر و پسر آمادگی زندگی مشترک و ازدواج ندارند
در ادامه میزگرد، جان بزرگی به آمادگی دختران و پسران برای ازدواج اشاره کرد و گفت: آمار بالای طلاق در کشورمان نشان می دهد دختر و پسر آمادگی زندگی مشترک و ازدواج ندارند. دختر ابتدا باید همسرداری بلد باشد تا بتواند به ایفای نقش مادری بپردازد.
وی افزود: شاخص متأهل شدن وفاداری است. وفاداری ملاک هویت یافتگی است. به جز دین الگوی فکری ای که بتواند طرح زندگی را بسازد وجود ندارد.
جان بزرگی در ادامه به روش تربیت صحیح اشاره کرد و گفت: روش تربیتی صحیح این است که پدر و مادر بدانند فرزند آنها کجاست، چه می کند و آیا کاری که او می کند را آنها می توانند مدیریت کنند یا خیر؟
این روانشناس بالینی با اشاره به نحوه تربیت والدین گفت: دو عامل در نحوه تربیت والدین باید لحاظ شود؛ یک عامل تربیتی پاسخ دهی و تشخیص به توقع نیازهای فرزند و دومین عامل بحث توقع و کنترل است.
وی ادامه داد: بهترین الگوی تربیتی برای پاسخ دهی به نیازهای فرزند، مادر است و بهترین کسی که بتواند فرزند را کنترل کند، پدر است.
امروز ما شاهد خانواده هایی هستیم که در آن زنان هم پدر هستند و هم مادر
جان بزرگی نیز در ادامه به تأثیر پدر بر مادر اشاره کرد و گفت: پدر می تواند از طریق تأمین حمایت های موردنیاز زن، کمک کند کارکرد مادری به درستی انجام شود. امروز ما شاهد خانواده هایی هستیم که در آن زنان هم پدر هستند و هم مادر. در عین اینکه پدر حضور دارد، نقش خود را ایفا نمی کند. زن مانند زمین است و پدر مانند کشاورز؛ اگر مرد کارکرد خود را به خوبی انجام ندهد، زمین محصول ندارد.
وی ادامه داد: یکی از بزرگ ترین نقش های مرد این است که زن را از لحاظ مهرورزی تأمین نماید.. اگر مرد بتواند این نقش را ایفا کند، می تواند مؤثر واقع شود.زن ها از مردها حمایت عاطفی می خواهند. زن ها هم باید با شوهرانشان طوری رفتار کنند که با یک همسر مواجه هستند و نه اینکه شوهرشان را مانند فرزندشان ببینند.
