رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه قم تدوین منشور حقوق شهروندی در صد روز را امری عجولانه دانست و اظهار داشت: زمانی میتوانیم منشور حقوق شهروندی تدوین کنیم که مشکلات جامعه ایرانی را در صحنه بررسی کرده و بینیم که در کجا حقوق شهروندان ما ضایع میشود و برای همان موارد تصمیم درست بگیریم نه اینکه حرفهای عمومی بزنیم.
حجتالاسلام والمسلمین زیبایینژاد در گفتگو با خبرنگار مهرخانه، با بیان این مطلب مشکل اساسی حقوق شهروندی در جامعه ما را مشکلات فرهنگی و اجتماعی و پس از آن ضعف قانونگذاری دانست و افزود: در منشور حقوق شهروندی آورده شده است که برای زنان محفوظ است در چارچوب شرع پوشش خود را انتخاب کنند؛ در صورتی که آوردن این بند مشکلی از وضعیت عفاف و حجاب در کشور ما حل نمیکند؛ چراکه حرفش این نیست که شما پوشش مناسبی ندارید و نمیگوید به جهات شرعی من با رنگ پوشش تو مخالف هستم؛ پس کسی که منشور را تدوین میکند باید ببنید دعوا کجاست؟؛ نباید حرفهایی را بزنیم که کسی مناقشهای در آن زمینهها ندارد.
منشور حقوق شهروندی باید عرف جامعه را عوض کند نه قانون را
وی با بیان اینکه منشور حقوق شهروندی باید عرف جامعه را عوض کند نه قانون را، ادامه داد: مثلاً در خصوص مهریه در حال حاضر از نظر قانونی، قانونی برای مهریه زنان وجود ندارد یا حتی در برخی موارد قانون تصویب شده، ممکن است اجرا نشود؛ پس وقتی اجرا نمیشود یعنی زن مهریه خود را میخواهد ولی نمیتواند به آن دسترسی داشته باشد و هر وقت بحث از مهریه میشود همه میگویند کی داده و کی گرفته؛ این نشان میدهد که بخشی از مشکل مهریه مربوط به فرهنگ و عرف جامعه ماست که دریافت مهریه را به روزهای دعوا و طلاق موکول میکنند؛ پس باید حقوق شهروندی این عرف را عوض کند نه قانون را.
همیشه مشکل از ضعف حقوق یا فقدان ماده قانونی نیست
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه قم با اشاره به این مطلب که برخی از مشکلات ما در تضییع حقوق افراد مشکلات فرهنگی و عرفی است، تصریح کرد: همیشه مشکل از ضعف حقوق یا فقدان ماده قانونی نیست؛ مثلاً موقعی که همسر یک مرد نیاز به عمل جراحی دارد، از او در بدترین وضعیت میخواهند که برگهای را امضا نماید که اگر دکتر اشتباهی انجام داد و لطمهای به همسرش وارد کرد، حق اعتراض نداشته باشد و آن فرد هم چون مضطر است قبول میکند؛ در حالیکه این رویه درست نیست و حقوق شهروندی در اینجا پایمال میشود؛ چراکه آن فرد را در حالت اضطرار و استرس مجبور میکنند که قرار دادی را امضا کند که اگر در حالت عادی بود، آن را امضا نمیکرد.
مواردی در منشور آورده شده است که با نگرش دینی همخوانی ندارد
وی سهمیهبندی جنسیتی را به عنوان مشکل دیگر این منشور معرفی کرد و گفت: مواردی در منشور آورده شده است که با نگرش دینی همخوانی ندارد؛ مثلاً به لغو سهمیهبندی جنسیتی در این منشور اشاره شده است؛ در حالیکه هر سهمیهبندیای میتواند عقلایی باشد؛ چه جنسیتی چه غیرجنسیتی؛ یعنی شما اگر نیاز کشورتان به پزشک زن بیشتر از پزشک مرد است، حق دارید سهمیه بیشتری را به زنان برای حضور در یک رشته دانشگاهی اختصاص دهید یا خیر؟
فراکسیون زنان به رئیسجمهور فشار آورد و آقای خاتمی آن را از دستور کار خارج کرد
زیبایینژاد به واکاوی مشکل سهیمهبندی جنسیتی در دورههای قبل پرداخت و عنوان کرد: در دولت آقای خاتمی مشکلمان این بود که حدود 70 درصد از فارغالتحصیلان دانشجویان پزشکی، زن بودند و وقتی میخواستند آنها را به روستاها اعزام کنند با مشکلاتی مواجه میشدند؛ چراکه برخی متأهل بودند و برخی دیگر به دلیل شرایط خانوادگی با حضور در روستا مخالفت میکردند.
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه قم ادامه داد: یعنی دولت برای تحصیل آنها هزینه کرد، لکن وقتی که میخواست از این نیروی انسانی استفاده کند در خدمت نبودند؛ به همین خاطر وزیر بهداشت وقت پیشنهادی را مبنی بر سهمیه 50 درصدی زنان و مردان در رشتههای پزشکی مطرح کردند تا مشکل رفع شود، ولی فراکسیون زنان به رئیسجمهور فشار آورد و آقای خاتمی آن را از دستور کار خارج کرد.
تدوینکنندگان باید در درجه اول ببنند که موانع تحقق حقوق شهروندی چیست و سعی کنند آنها را برطرف نمایند
وی با تأکید بر این مطلب که تدوین منشور مشکلی را حل نمیکند، بیان داشت: تدوینکنندگان باید در درجه اول ببنند که موانع تحقق حقوق شهروندی چیست و سعی کنند آنها را برطرف نمایند، ولی با وجود منشور فعلی این اتفاق نخواهد افتاد.
آوردن قسمتهایی از قانون اساسی یا قوانین عمومی کشور در منشور حقوق شهروندی، مشکلی را حل نمیکند
زیبایینژاد به بیان راهکارهای خود برای بهتر شدن منشور حقوق شهروندی پرداخت و اضافه کرد: آوردن قسمتهایی از قانون اساسی یا قوانین عمومی کشور در منشور حقوق شهروندی مشکلی را حل نمیکند، بلکه ما باید در هنگام تدوین منشور به مواردی دقت کنیم که محل اختلاف و دعواست و آنها را در منشور مورد بحث قرار دهیم.
منشور حقوق شهروندی نباید مشکلی به مشکلات مملکت اضافه کند
وی با اشاره به پیشنهاد بعدی خود تصریح کرد: کشور ما با مشکلات فرهنگی روبروست و منشور باید این دسته از مشکلات ما را حل کند؛ یعنی منشور حقوق شهروندی نباید مشکلی به مشکلات مملکت اضافه کند؛ باید مشکلات اصلی را رصد کرده و از نظر نخبگان در این خصوص استفاده نماید و این مشکلات را به بحث بگذارند.
آقای روحانی باید همت خودشان را بر فهم مسئله و مشکلات اجتماعی بگذارند
رئیس مرکز تحقیقات زن و خانواده حوزه علمیه قم با بیان اینکه من با هر چیزی که تدوین آن بوی عجله دهد مخالفم، خاطرنشان ساخت: اگر در صد روز بخواهند منشور حقوق شهروندی تهیه کنند چیزی بهتر از این به دست نمیآید و به نظر من جناب آقای روحانی باید همت خودشان را بر فهم مسئله و مشکلات اجتماعی بگذارند تا ببنید زنان و خانواده در کجا با چه مشکلاتی مواجه هستند و کجا نیاز به قانونگذاری دارد و در کجا نیاز به اصلاحات فرهنگی اجتماعی داریم؟ آن هم ممکن است بعد از سال چهارم و یا سال هشتم ریاست جمهوریشان به دست آید، ولی عجله کردن در این امور به جای حل مشکل، خود ایجادکننده مشکل است.