به گزارش روابط عمومي مرکز تحقيقات زن و خانواده؛ اولین جلسه همانديشي با موضوع «مسائل جنسیتی فلسفه اخلاق» به همت مجمع عالی حکمت اسلامی و مرکز تحقیقات زن و خانواده برگزار شد.
این نشست که با حضور اعضای گروه فلسفه اخلاق مجمع عالی حکمت اسلامی و اعضای هیئت علمی مرکز تحقیقات زن و خانواده برگزار شد، خانم مريم مدملی به ارائه بحث پیرامون «مسائل جنسیتی فلسفه اخلاق» پرداخت.
مدملی در ابتدای این نشست با اشاره به گسترش مطالعات فلسفه اخلاق اظهار داشت: رویکردهای جنسیتی به این علم عموماً در قالب انتقاد به فلسفه اخلاق سنتی بوده و در این زمینه کمتر با پژوهشهای اثباتی مواجه هستیم. دراین میان نظریهپردازان فمینیستی با توسل به دیدگاهی ذاتگرایانه برکارکرد اخلاقیِ جنسیت و نقش آن در تعمیق باورها و ادراکات اخلاقی اصرار میورزند.
عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات زن وخانواده افزود: موارد متعددی را میتوان به عنوان اولویتهای پژوهشی این حوزه بیان کرد، تاثیر جنسیت بر ارزشمندی یکی از پردامنهترین حوزههای پژوهشی در این زمینه است که در ذیل آن میتوان مسائل متعددی را مورد کنکاش قرار داد.
یکی از این مسائل ارتباط جنسیت و ارزشمندی ذاتی است. آیاتی متعدد با عناوینی مثل کرامت ذاتی انسان، مقام خلیفه¬اللهی و برخورداری از روح¬الهی به تبیین ارزشمندی ذاتی برای نوع انسان¬ها اعم از زن و مرد می¬پردازد، با توجه به عدم وجود حتی یک آیه در قرآن با دلالت صریح یا غیر¬صریح، بر تفاوت در ارزشمندی ذاتی زن و مرد، می¬توان چنین برداشت نمود که از دیدگاه قران، ارزشمندی ذاتی نمی¬تواند مستند به جنسیت باشد. بر این اساس هیچ ارتباطی بین ارزشمندی ذاتی و جنسیت قابل طرح نیست.
در زمینه ارتباط جنسیت و کسب منزلت اخلاقی به عنوان یکی از پردامنهترین مباحث با دو دسته از نظریات مواجه هستیم؛ نظریات انسانمحور و نظریات غیرانسانمحور.
کارشناس مسائل زن و خانواده ادامه داد: دیدگاه سنتی غرب، غالبا انسانیت ژنتیکی را شرط لازم و کافی برای کسب منزلت اخلاقی میداند. تاکید کانت بر عقلانیت نيز حاکی از آن است که وی فقط فاعلهای عقلانی که قدرت بر استدلال دارند را مشمول ارزشمندی اخلاقی میداند. در مقابل این دیدگاه، نظریهپردازان فمنیستی، منزلت اخلاقی را برای فاعل مختاری در نظر میگیرند که بر اساس عاطفه و دلسوزی مبادرت به انجام فعل اخلاقی داشته باشد. این در حالی است که بر اساس مبانی اسلام سایر مخلوقات نیز برخوردار از منزلت اخلاقی هستند
وي در ادامه؛ یکی دیگر از حوزههای قابل طرح در این زمینه بحث از سعادتمندی و بررسی تأثیر جنسیت بر آن است: قرآن، ایمان و عمل صالح را از موجبات سعادت معرفی می¬کند ایمان بیانگر جنبه اعتقادی فرد و امری ذومراتب است که هر چند در تمامی مراتب آن نجات¬بخشی وجود دارد ولی ارزش¬آفرینی این مراتب از نظر پروردگار یکسان نمی¬باشد و لذا کسب مراتب حداقلی به اندازه مراحل اعلای ایمان موجب سعادت نمی¬شود. انجام واجبات و ترک محرمات نیز حداقل عمل صالح بوده و اهتمام بر انجام مستحبات و ترک مکروهات، در سطح بالاتری این شرط را محقق می¬سازد. در مسیر رسیدن به این شرط از سعادت، قطعا تفاوتهای شخصی افراد دخیل بوده و افراد بسته به میزان انگیزه، اراده و تلاش، به مراتب مختلفی از سعادت دست می¬یابند. ولی بررسی تاثیر جنسیت پژوهش جداگانهای را میطلبد.
در پايان این نشست کارشناسان به بررسی درباره مسائل مطرح شده به بحث و گفتگو پرداختند.
قابل توجه علاقهمندان جلسه دوم اين نشست در تاریخ 92/11/13در مجمع عالي حکمت اسلامي برگزار خواهد شد.